Kamuda istihdam edilen 600 bin işçi adına Türk-İş ve Hak-İş tarafından yürütülen Toplu İş Sözleşmesi (TİS) pazarlığında, konfederasyonların 27 Şubat’ta ilettiği talepleri üç aydır yanıtsız bırakan iktidarın bayram sonrası ileteceği karşı teklif işçileri hüsrana uğratacak.
ANKA'dan Zülfikar Doğan'ın haberine göre, ekonomi yönetimi, imzalanacak 2 yıllık yeni TİS’te ücret zamları ve sosyal haklardaki artışların enflasyon hedeflerini aşmamasını istiyor.
Kamuda örgütlü iki konfederasyonun ortaklaşa hazırladığı çerçeve anlaşma ve talepler konusunda masada kamu işveren tarafını temsil eden Türkiye Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) ile bugüne kadar yapılan üç toplantıda iktidar tarafından herhangi bir teklif sunulmaması, işçi konfederasyonlarının tepkisine yol açmıştı.
YÜZDE 30-35'LİK ZAM ÖNGÖRÜLÜYOR
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in TİS ücret artışlarında hazine bürokratlarına verdiği azami "zam barajı" talimatının 2025 yılı için yüzde 30, 2026 içinse hedeflenen enflasyon düzeyinde artış yönünde olduğu dile getiriliyor.
Anlaşmazlık durumunda nihai aşamada pazarlık marjı olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın inisiyatifinde yüzde 5’lik bir ilave zam marjı üzerinde duruluyor.
Bu durumda bile iktidarı temsilen kamu işveren sendikası TÜHİS’in 2025 için sunması beklenen karşı teklifteki azami zam oranı yüzde 35’e ancak ulaşıyor.
İŞÇİLERİN KAYIPLARINI TELAFİDEN ÇOK UZAK
Bu zam oranı iki yıl önce imzalanan TİS’teki ücretlerin uğradığı enflasyon erozyonunu, sosyal haklar ve gelir vergisi dilimlerinden kaynaklanan ağır kayıpları telafi etmekten çok uzak.
Türk-İş ve Hak-İş’in TİS Çerçeve Anlaşma metninde; 1 Ocak’tan geçerli olmak üzere bu yılın ilk 6 ayında çıplak brüt ücretlere yüzde 50, 1 Temmuz’dan itibaren ikinci 6 ayda yüzde 25 zam isteniyor. 2026’da ilk ve ikinci 6’şar aylık dönemlerde çıplak ücretlere yapılması istenen zam oranı yüzde 25.
Enflasyonun bu oranları aşması durumunda enflasyon farkı ilavesi yanında, TİS’in kapsadığı 6’şar aylık 4 dönemde de yapılacak zam oranlarının üzerine yüzde 10 refah payı ilavesi talep ediliyor.
Yılbaşından itibaren ücretlere hizmet yılına göre günlük 15 TL kıdem zammı yanında kıdem tazminatlarının her yıl için 35 günlük ücret üzerinden ödenmesi de Türk-İş ve Hak-İş’in talepleri arasında.
Ayrıca ücretlerin yüzde 15’lik gelir vergisi dilimini aşmasından itibaren düşüşe geçmesi nedeniyle, ücretlerden kesilen gelir vergisinin yüzde 15’i aşan kısmının kamu işvereni tarafından karşılanması, haftalık çalışma süresinin toplam 40 saat ve 5 gün olması, günlük 8, haftalık 40 saati aşan çalışma süreleri için ödenecek fazla mesai ücretine yüzde 100 zam ve sosyal hakların yüzde 50-100 arasında artırılması işçi konfederasyonlarının TİS pazarlığındaki diğer talepleri.
YILDA TEK ZAM ÖNERİSİ
Diğer yandan TÜHİS’in sunacağı karşı teklifte, enflasyon hedefine endeksli yılda tek seferlik zam önerisinin masaya getirilmesinin ekonomi yönetiminde tartışıldığı kulislere sızan bir başka bilgi.
Türk-İş Başkanı Atalay kimsenin işçilerden daha fazla fedakarlık isteyemeyeceğini dile getirerek, taleplerin kabul edilmemesi halinde ülke çapında greve hazır olduklarını, aileleriyle birlikte yaklaşık 3 milyon kişinin iki yıl daha sefalet içinde yaşamasına izin vermeyeceklerini ilan etmişti.
Öte yandan TİS pazarlıklarının anlaşmazlıkla sonuçlanması ve iki konfederasyonun grev kararı alması durumunda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, ‘genel sağlık ve ulusal güvenlik’ gerekçesiyle grevleri 60 gün erteleme yetkisini kullanması söz konusu olabilir.