ABD'li bir teknik heyet geçen hafta Ankara'yı ziyaret etti ve erişilebilirliği yabancı misyonlar, yardım grupları ve Afgan hükümeti için çok önemli olan Kabil havaalanındaki Türk varlığı için bir çerçeve taslağı hazırlamak üzere Dışişleri Bakanlığı, Savunma Bakanlığı ve istihbarat yetkilileriyle istişarelerde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Joe Biden, bu ayın başlarında, NATO güçlerinin büyük çoğunluğunun Temmuz ortasında tamamlanması beklenen Afganistan'dan çekilmesinin ardından Türkiye'nin havalimanının güvenliğini devralacağını öngören sözlü bir anlaşmaya vardılar. Erdoğan, ortak ülkelerden mali ve lojistik yardım istedi.Türk ordusu, ABD, Macaristan, Fransa ve diğer NATO müttefikleriyle birlikte 2013'ten beri havalimanını koruyor.
MALİ YÜK ABD VE NATO’DA
Konunun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan konuya aşina iki kişi, MEE'ye Türk ve ABD heyetlerinin aşağıdaki konularda karşılıklı mutabakata vardıklarını söyledi:
*ABD, Türk kuvvetlerine askeri ve istihbarat desteği sağlayacak
*Operasyonun mali yükünü ABD ve NATO üstlenecek
*Türkiye gerekirse ek askeri yardım isteyebilecek
*Türkiye, havaalanı dışında herhangi bir muharebe görevi üstlenmeyecek
*Türkiye istediği yabancı ortakları alabilecek ve Ankara'nın Afgan hükümetine iç güvenlik danışmanları görevlendirmesine izin verilecek.
*Bir NATO bildirisi, bu ayın başlarında havalimanını güvence altına almak için Türkiye'nin şartlarını yerine getirmek için fon sağlamaya söz verdi, ancak Ankara aynı zamanda diğer müttefik ülkelerden insansız hava araçları, savunma teçhizatı ve birliklerin konuşlandırılmasını da istiyor.
KONVOY ŞARTI ANLAŞMAZLIĞA YOL AÇIYOR
Kaynaklar, AP tarafından geçen hafta ABD'li yetkililere atıfta bulunarak bildirildiği üzere, Washington'un Türk ordusunun sahip olmadığı bir karşı roket, topçu, havan (C-RAM) sistemini bölgede bırakmayı kabul ettiğini söyledi. Pentagon ayrıca sistemi işletmek üzere havaalanında birkaç ABD askerini ve helikopter desteği için uçak mürettebatını bırakacaktı.
Türkiye ile ABD arasındaki anlaşmazlık alanlarından biri de yabancı misyonlar ile havalimanı arasında mekik dokuyan diplomatik konvoyların korunmasıydı. Kaynaklar, Türkiye'nin tek başına konvoyların güvenliğini sağlamayı reddettiğini, ancak ABD gibi diğer ülkelerin yükü paylaşması halinde görevi üstlenebileceğini öne sürdü.
AP, ABD'nin Amerikalı diplomatlar ve havaalanının güvenliğini sağlamak için Kabil'de yaklaşık 650 ABD askeri tutmasının beklendiğini bildirdi.
AKAR: EK ASKERE GEREK YOK
Afganistan'da yaklaşık 500 Türk askeri ve 200 teknik personelin kalacağı tahmin ediliyor, bu da Ankara'nın diplomatik konvoyları koruma misyonlarında yer alması için yeterli olabilir. Savunma Bakanı Hulusi Akar geçen hafta televizyonda yaptığı açıklamalarda Ankara'nın "şimdilik" Afganistan'a ek asker göndermesine gerek olmadığını söyledi.
Kaynaklar MEE'ye, Ankara'nın Afgan hükümetiyle birlikte çalışmak üzere iç güvenlik danışmanlarını görevlendirmeye istekli olduğunu ve Kabil'in genel barış ve güvenliğine katkıda bulunmaya istekli olduğunu söyledi.
TALİBAN AÇIKÇA UYARDI
Türkiye, Osmanlı İmparatorluğu'ndan bu yana Afganistan ile yakın bir ilişkiye sahip olsa da, Taliban, olasılığın ABD hükümeti tarafından ilk kez gündeme getirilmesinden bu yana Kabil'de kalıcı bir Türk varlığına karşı açık sözlü ve Ankara'yı “büyük bir hata” yapmaması konusunda uyardı.
Taliban, 2001'de NATO müdahalesinin başlamasından bu yana Türk askerlerini vurmaktan büyük ölçüde kaçındı.
(Middle East Eye)
