Bazı yatırımcılar son dönemdeki gelişmelerin zaman zaman gündeme gelen ancak AK Parti iktidarı soyunca hiç uygulanmayan sermaye kontrolü ya da serbest piyasa kuralları dışındaki uygulamalara ilişkin endişelerini tetikleyebileceğini dününüyorlardı. Benzer görüşler
geçmiş senelerde de birçok kez oluştu fakat defalarca reddedildi ve hiç uygulanmadı. Bugün de yapılan açıklamalarda son olarak AK Parti'den Nurettin Canikli "serbest piyasa mekanizmasından" uzaklaşılmayacağına dikkat çekerek sermaye hareketlerindeki liberalizasyonu "kırmızı çizgi" olarak ifade etti.
Reuters'ta yer alan analize göre; Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, görevde kaldığı beş aydan kısa sürede 875 baz puan faiz artışına giden Naci Ağbal'ı TCMB başkanlığı görevinden alırken, yerine kendisi gibi yüksek faizi eleştiren Profesör Doktor Şahap Kavcıoğlu'yu atadı. Görevden alma beklentilerin üzerinde 200 baz puanlık faiz artışından sadece 2 gün sonra geldi.
Dün illikit piyasada 8.4850 TL'ye kadar çıkan dolar güne 8.05 TL civarında başladı. Gün içinde 7.7'ye kadar gerileyen dolar/TL ardından tekrar 8 lira seviyesine yükseldi. Kur saat 12.45'te 7.8950/7.9000 seviyesinde işlem gördü.
Türk Lirası'nın Amerikan Dolar'ı karşısındaki değer kaybı dün illikit piyasada %16'yı aştıktan sonra %9.5 seviyesinde. Dolar/TL karar öncesi Cuma günü son işlemlerde 7.2185 seviyesindeydi.
Aynı saatte euro/TL 9.2984/9.3107 seviyesinde, sepet bazında TL 8.5705/5.5815 seviyesinde. TL euro ve sepet bazında da aşağı yukarı %9-%11 civarında değer kaybı ile dalgalanıyor.
TCMB Başkanı Kavcıoğlu ve Hazine ve Maliye Bakanı Lüfti Elvan, satış baskısı ardından yaptıkları ilk açıklamalarında "Enflasyonda kalıcı düşüş" hedefine dikkat çektiler. Elvan ayrıca "serbest piyasa mekanizmasından herhangi bir taviz kesinlikle söz konusu olmayacak, liberal kambiyo rejiminin uygulanmasına kararlılıkla devam edilecektir" de dedi.
Kavcıoğlu ilk açıklamasıyla rutin tarih olan 15 Nisan'dan önce bir faiz indirimi yapılabileceğine yönelik piyasa endişelerini giderdi. Merkez'in bir sonraki PPK kararı 15 Nisan tarihinde. Bankacılar hafta sonunda bu tarihten erken bir PPK ile faiz indirimi yapılıp yapılmayacağını anlamak için Kavcıoğlu'nun ilk açıklamasını beklediklerini söylemişlerdi.
KAYBOLAN YATIRIMCI GÜVENİ TEKRAR NASIL SAĞLANACAK?
Morgan Stanley dün yayımladığı notta görevden alınan Ağbal'ın sıkı bir para politikası uyguladığına dikkat çekerek, "(Sıkı) politika devam etse bile daha zayıf bir TL ve daha yüksek bir enflasyon bekliyoruz. (Politikalar) terse döndürülüse (TL'de) daha da büyük bir hareket bekleriz" dedi.
Bank Of America notunda son dönemde rezervlerde 10 milyar doların üzerinde artış görüldüğüne dikkat çekilerek "Yine de lokal bankalarla ve uluslararası merkez bankalarıyla yapılan swaplar düşüldüğünde TCMB'nin brüt rezervi sadece 29.4 milyar dolar, net rezervleri ise eksi 51.3 milyar dolar ile oldukça negatif bir bölgede" denildi.
"TÜRKİYE GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYAN BİR NOKTAYA GELİYOR"
Societe Generale Türkiye'nin "geri dönüşü olmayan bir noktaya" getirdiğini belirterek dolar/TL'nin ikinci çeyrek sonuna kadar 9.70'e yükseleceğini öngördü ve "Politika yapımındaki ciddi değişikliği ve yakında finansal çalkantı olma olasılığını göz önünde bulundurarak, Türk varlıklarındaki tüm uzun pozisyonları kapatma tavsiyesi veriyoruz" dedi.
YENİ ŞAFAK'TAKİ YAZIYA DİKKAT ÇEKTİ
Goldman Sachs raporunda Kavcıoğlu'nun Yenişafak gazetesindeki yazılarına dikkat çekilerek, "Gevşeme yanlısı görüşler dikkate alındığında yılın son çeyreğinde beklediğimiz faiz indirimlerinin çok daha önden yüklemeli bir şekilde yapılması riski görüyouz" dedi.
BİRÇOK NEDEN ÜST ÜSTE...
Enflasyondaki yükselişin devam edeceği beklenlentisi, TL'deki değer kaybının yeni bir enflasyon yükselişi daha yaratacak olması, rezervlerin düşük seviyesi, yatırımcı güvenindeki zedelenme, ekonomi ve hukuk reformlarından söz edildiği bir dönemde HDP'ye kapatma davası açılması, İstanbul sözleşmesinden çıkılması gibi gelişmeler bankacılara göre Türkiye ekonomisini içinden çıkılması oldukça zor bir sürece götürüyor. Analist görüşlerinde öne çıkan konu "güven".
Piyasalarda bir kabine revizyonu olup olmayacağı da ekonomi politikalarında nasıl bir anlayış olacağını anlamak için takip edilen bir konu.
TL TARİHİ BİR DEĞER KAYBI YAŞIYOR
Türk Lirası son 20 yılda tek günde çift haneli değer kaybını iki kez yaşadı. Biri 2018 Ağustos'ta %15.1 ile gerçekleşirken biri de bugün gerçekleşiyor. Bluebay Asset Management'tan Timothy Ash TL'nin dolar karşısındaki çift haneli kaybını "Ağbal'ın görevden alınmasının maliyeti" sözleriyle yorumladı.
BIST 100 ve bankacılık endeksleri saat 1205 itibaıryla %10'a yakın değer kaybı ile işlem görürken gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik faiz neredeyse 500 baz puan puan artışla %18.67'ye geldi. Cuma günü son işlem %14.06 seviysindeydi. CDS 300 baz puan civarından 460/483 seviyesine yükseldi.
Görev değişikliği Cumartesi sabaha karşı sürpriz şekilde yaşanırken düşük faiz istekliliği ile bilinen Erdoğan böylece Temmuz 2019'dan beri üçüncü kez bir TCMB başkanını görevden de almış oldu.
Capital Economics raporunda, "Enflasyonla mücadele dönemi bitmiş olabilir bir kez daha ödemeler dengesi krizi ile karşı karşıya kalınması gerçek bir ihtimal" denildi.
Ağbal'ın neden görevden alındığına dair resmi bir açıklama yapılmazken konu hakkındaki ilk yorum Canikli'den geldi.
Canikli, "Hükümetin, optimal pozitif reel faiz seviyesinin belirlenmesinde para politikası araçlarını rasyonel kullanmadığını ve bu nedenle de ekonomiye büyük bir mali yük getirdiğini düşündüğü Merkez Bankası başkanını değiştirmesi piyasalara meydan okumak değildir" dedi.
Ağbal'ın görevde kaldığı yaklaşık 5 aylık dönemde büyük bölümü tahvil piyasası olmak üzere yaklaşık 4.8 milyar dolar portföy girişi yaşandı. Buna swap piyasası da dahil edilince yabancı girişleri 20 milyar doları aştı. Yabancı işlemlerinin ne kadar ve hangi hızda azalacağı piyasada yakından takip ediliyor.
Yabancıların bu denli girişine rağmen bono payı %3'lerden %6'lara yükselse de sadece birkaç yıl önceki %20-%25'li seviyelerden oldukça uzak.
Aynı dönemde yabancılar kadar hızlı bir iyimserlik göstermeyen lokaller döviz ve altın mevduatlarını ise tarihi zirveye yakın seyrediyor.
