İYİ Parti Ekonomi Politikaları Başkanı Bilge Yılmaz, partisinin Ekonomik İstikrar Ve Kapsayıcı Büyüme İçin Eylem Planı'nı tanıttığı toplantıda ekonomide altı temel politika alanıyla ilgili sorunları ve iktidara gelinmesinden sonraki birkaç aylık dönemi kapsayan çözüm önerilerini açıkladı.
İYİ Parti'nin saptamaları ve önerilerinin ana hatları şu şekilde:
PARA POLİTİKASI
*"Vatandaş, iş dünyası ve yabancı yatırımcı 2011'den itibaren birikim teveccühlerini TL'den çekti, dolarizasyon ile mücadele edilmeli.
*Enflasyon 2018'de ve son bir yılda enflasyonda benzer gelişen ülkelerden çok ciddi ayrıştı, enflasyon tüm dünyada yükseldi demek doğru değil, yüksek enflasyonun sebebi kötü para politikası...
*TCMB'nin rezervlerinin ekside olması utanç verici bir durum...
*Enflasyon çok yüksek ve enflasyon beklentileriyle mücadele edilmiyor; kapsamlı enflasyon hedeflemesine geçilecek, üçer aylık dezenflasyon patikası kamuyla paylaşılacak.
*Dünyada kabul görmüş makul politikalara döneceğiz.
*Özel bankalar üzerinde baskı kurulmasına son verilecek, kamu bankaları para politikasına müdahale edemeyecek.
*Merkez Bankası sadece kendi kanuni görevi çerçevesinde çalışacak; kendi sorumluluğunda olmayan cari açığı düşürmek gibi vazifelerden çekilecek.
*PPK üyelerinin oy dağılımı açıklanacak, PPK üyeleri ile paylaşılan bilgi notunu kamuoyu ile paylaşacağız.
*TCMB sermaye yapısı ve Hazine'ye kâr transferi gözden geçirilecek, fiktif kârlar Hazine'ye transfer edildi, bu önlenecek ve geriye dönük araştırma yapılacak.
*TCMB'nin son yıllardaki tatsız deneyimlerini tekrar yaşamamak için tarihe not düşmek lazım, büyük fedakarlıklarla biriktirilen rezerv eritildi, bunu araştırıp tarihe not düşmek çok önemli...
*Bankacılık sektöründe kötü para politikasının sonucu olarak problemler birikti, varlık kalitesi gözden geçirme programı başlatacağız.
*Kamu bankalarının, uyguladıkları programlar sonucu zor durumda olduğu tescil edilebilir, gerekirse sermaye artırımı yapılacak, yönetim kuruluna liyakatli kadrolar getirilecek.
*Kamu bankaları asıl görevlerine geri dönecekler, Halkbank KOBİ, Ziraat Bankası tarıma dönecek, kamu bankalarının agresif büyüme politikası son bulacak.
*Seçim zamanı kamu bankalarında agresif büyüdüklerini görürsünüz; bu, Türkiye'nin kaynaklarının yanlış kullanılmasına yol açıyor.
*BDDK, SPK, TMSF'nin bağımsızlığı güçlendirilecek; uluslararası standartlarda kalifiye kadrolar göreve getirilecek.
KAMU MALİYESİ EYLEM PLANI
*Burada toparlanma süreci para politikası ve TCMB'ye göre biraz daha uzun olacak.
*Son yılarda bütçe açığı ve kamu borcunun GSYH'ye oranı artıyor, ayrıca bütçe dışında borç taşıyoruz, bu miktarlar yine de yönetilemez değil.
*Fakat artan borca rağmen bir çivi çakılmıyor, KKM'nin mali yükü GSYH'nin yüzde 2-3'üne varıyor ama karşılığında bir çivi çakmıyoruz.
*Borç stratejisi yanlış, 2018'de döviz borçlanmaya başladık, sonra karar değiştirip TL'yi değersizleştirdik, karşılığında bir çivi çakmadan borcumuzu katladık.
*Varlık fonu lağvedilecek.
*(En kısa sürede) Altın ve benzeri endeksli borçlanma sonlandırılacak, TL cinsi borçlanma tercih edilecek.
*Birkaç ay içerisinde Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ, PPP) projeleri incelemeye alınacak, kamuoyuna bilgi verilecek.
*Devlet yükümlülüklerine sadık kalır ama KÖİ'de yolsuzluk varsa, kanunsuz hak edinimi varsa bununla mücadele görevdir.
*KÖİ'de oluşan zararlar sorumlulardan tahsil edilecek.
*Yetki 2010'dan itibaren Hazine'den diğer bakanlıklara verildi, garanti üst sınırları yükseltildi; şu an içinde bulunduğumuz KÖİ faciasının sebebi budur; bundan sonra devlet adına (projelere) garanti verme yetkisi yeniden Hazine'ye devredilecek.
VERGİ SİSTEMİ
*Vergi sistemi gelir kaynağı değil, birey ve şirketleri doğru işlere yönlendirecek bir özendirme sistemi olarak kurguluyoruz.
*Sistemdeki sorunlar adaletsizlik, yıkıcı vergi toplanması.
*Tüm paydaşlar ve vergi konseyiyle birlikte vergi reformu çalışması başlatılacak.
*İlk iki ayda vergi adaleti sağlamak için bazı acil düzenlemeler yapılacak.
*Vergi aflarına son verilecek.
*Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Denetim Kurumu'nın önce koordinasyon içinde çalışması sağlanacak, ileride birleştirilecek.
İSTİHDAM
*Türkiye'de çok az kişi çalışıyor, zenginleşme için insanlarımıza çalışacak alanlar yaratmamız lazım.
*Benzer ülkelere göre bu açıdan gerideyiz, ama resim görünenden kötü, çalışanlardan dörtte biri devlette çalışıyor.
*Kadın istihdamı gelişmiş ülkelerin gerisinde, gençlerde ise çok ciddi bir problemimiz var; gelir ve servet dağılımında benzerlerimziden çok daha kötüyüz.
*Beceri envanteri oluşturulacak, işgücü veri tabanı yenilenecek.
*Okullarda "Rüzgar Gülü" projesi uygulanacak, her çocuğa sabah kahvaltısı ve öğle yemeği verilecek.
*İşsizlik fonu amacının dışında kullanılıyor, merkezi yönetimin istediği yere harcanır tavrı var, buna son verilecek.
*Asgari ücret siyasi malzeme olamaz, asgari ücret enflasyon gibi tek rakam yerine makro verilere daylı bir formülle getirilecek.
*Mesleki eğitime önem vereceğiz; çok sayıda üniversite var ama çoğu işsizliği öteleme kurumları vazifesi görüyorlar, mezunlar yüksek gelirli iş bulamıyorlar.
SANAYİ POLİTİKALARI
*Sorunlarımız: Teşvik harcamaları çok yüksek ama alınan sonuçlar yetersiz, şirketlerimiz orta ölçeği geçip gereken büyük ölçeğe ulaşamıyor, teknoloji ağırlıklı ihracat artmıyor.
*Türkiye'de şu anda veri ile kavga eden bir sistem var. Verileri sağlıklı toplamak ve tek çatı altında birleştirmek için yeni bir enstitü, Kamu Politikaları Etki Analizi Ensitüsü kurulacak.
*TÜİK bağımsız olacak ama sanayi politikaları bu enstitünün verileri etrafında örülecek.
*Teşvik programlarında verimlilik hedeflenecek.
DIŞ TİCARET POLİTİKASI
*Mevcut dış ticaret politikasının Türkiye'nin yapısal dönüşümüne hizmet eden bir vizyonu bulunmuyor.
*İhracatçı birliklerinin yapısı revize edilecek, siyasi baskı üzerinden rant dağıtma mekanizmaları olması önlenecek.
*Ticaret Bakanlığı üç müsteşarlığa ayrılacak, dış ticaret müsteşarlığı ihracatı tehdit eden korumacı önlemlerle ve haksız rekabete yol açan ithalatla mücadele edecek.
*AB Gümrük Birliği modernizasyon müzakereleri başlatılacak."
