Sözcü gazetesi yazarı İsmail Saymaz, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Rize'de vatandaşa fırlattığı çayların sırrını yazdı. Saymaz'ın bugünkü yazısı şöyle oldu: Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen hafta sel felaketinden ötürü ziyaret ettiği Rize Güneysu'da vatandaşa çay dağıttı. Amasya'da elma, Ordu'da fındık ve Mersin'de limon ikram etmek neyse… Çayın başkentinde çay vermek de o! Erdoğan'ın da memleketi olan 15 bin nüfuslu Güneysu'da 7 bin çay defteri bulunuyor. Her defter bir üretici demek. İlçede biri Çay-Kur'a ait olmak üzere 17 çay fabrikası var. O kadar ki evlerin avlusunda bile çay yetişiyor. PAKETİ 4.20 TL Hiç mi sevinen olmadı bu armağana? Oldu elbette. Beleş çayı kapmak için kalkan birkaç yandaş el vardı. Çayı üreten Or-Çay'ın sahibi Mehmet Erdoğan da mutlu… Bir vakitler MÜSİAD Şube Başkanı olan Erdoğan, çayın özel sektörde alım fiyatını tayin eden Rize Ticaret Borsası'nı yönetiyor. Bana verdiği bilgiye göre Cumhurbaşkanı'nın dağıttığı çay özel olarak AK Parti için üretildi. AK Parti 2018 ve 2020'de 80'er ton aldığı çayın kilosu için Or-Çay'a 21 TL ödedi. 200'er gramlık paketler halinde dağıtılan çayın bir adedi 4,20 TL denk geliyor. Yani Cumhurbaşkanınca fırlatılan çay aslında AK Parti'nindi. Günün sonunda kazanan Or-Çay oldu. Rizeliler değil. ÇAYDA ÖZEL VURGUN Çünkü Rizeliler daha kaliteli buldukları için Çay-Kur çayını tüketiyor. Hele ki şu günlerde özel sektöre lanet ediyorlar. Neden mi? Çay-Kur, yaş çayda taban fiyatı olarak kilogram başına üreticiye 3.87 TL veriyor. 13 kuruş da destek primi ödüyor. Etti 4 TL. Fakat çayın hepsini Çay-Kur almıyor. Çay-Kur, alımda kota uyguluyor. Geçen mayıs ayındaki birinci sürgünde dekar başına 600 TL çay alınırken, ikinci sürgünde 450 kiloya düşürüldü. Özel çay fabrikaları da fırsat bu fırsat, alım fiyatını 2.87 TL'ye kadar indirdi. Yaklaşık 100 milyon TL'lik vurgun oluştu. AĞABEY ÇAY-KUR'DA KARDEŞ AK PARTİ'DE AK Parti Rize İl Başkanı İshak Alim'in ağabeyi Yusuf Ziya Alim'in Çay-Kur'da Genel Müdür olarak atanması siyasi baskının ne denli pervasızca işlediğini gösteriyor. Bu yetmezmiş gibi eski AK Parti Rize Milletvekili Hikmet Ayar da yönetim kurulu üyesi oldu. Kurum adeta siyasi arpalığa çevrildi. Bu arada, özel sektör bakanlık üzerinden Çay-Kur'a baskı yaparak, kotanın aşağıya çekilmesini yol açtı. NE ÇEKTİYSE EVLADINDAN… Rizelinin Cumhurbaşkanından tek beklentisi vardı: Özel sektörün taban fiyat altında alım yapmasına müdahale etmesi. Ne var ki Cumhurbaşkanı, beleş çay fırlatmakla yetindi. Rizeliler ne çektiyse evladından çekiyor. Eski Başbakan Mesut Yılmaz'ın iktidarında inşa edilen Karadeniz Otoyolu, Rize'nin sahiliyle bağını koparmıştı. O tarihte Mesut'çu olan müteahhitler, şimdi Erdoğan'ı destekliyor. Aynı müteahhitler dereleri HES'lerle kurutuyor, dağları oyuyor, sahilini betonla dolduruyor. Rize'nin insanı da çayı ve çiçeği de denizi ve deresi de Mehmet Cengizlere zimmetlendi. Her seçimde oyunu ‘şehrin uşağına' veren Rizeli giderek bir bardak çaya muhtaç hale geliyor. Bu yıl Çay-Kur'a alınacak 210 mevsimlik işçi kadrosu için 23 bin… Altı kişilik temizlik işçi kadrosu için 1906 başvurdu. Kimi Rizeliler ballı ihale kapıyor. Kimileri de bir paket çay. Or-Çay AK Parti'ye 160 bin çay sattı Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan ile Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın dağıttığı çayı ve çay piyasasını konuştuk. Erdoğan'ın attığı çayı siz mi ürettiniz? Evet. AK Parti'ye has 200 gramlık bir ambalajda özel olarak üretiyoruz. 2018 ve 2020'de iki parti halinde sattık. Bu 2020 çayı. Bir paketi ne kadar? Kilosu 21 TL. Bir paketi 4.20 TL'ye gelir. 2020'de kaç ton aldılar? Yanılmıyorsam, 80 küsur ton. 2018'de de aşağı yukarı aynı. Özel fabrikalar neden taban fiyat altında alım yapıyor? Çay-Kur geçen yıl yaş çayda kilo başına 80 kuruş zarar etti. 700 bin ton yaş çay satın aldı. 550 milyon zarar… Zararın sebebi, kuru çaya zam yapmayışı. Bu bizi de frenliyor. O fiyatın üstüne çıkamıyoruz. Geçen yıl kömürü 140 dolardan alıyorduk. Şu an 200 dolar. İşçilik, elektrik, mazot ve benzinde yüzde 20-30 artış var. Özel sektör şöyle düşünür: Zarar edersem iflas ederim. Çay-Kur zarar etse de devlet karşılar. Bu sene taban fiyat üstünde alım olur mu? Yok. Stok çok fazla. Siz yaş çayı kaça alıyorsunuz? Birinci sürgünde 3.20 TL'den aldım. Şu an 3.10 ile 3.20 arasında. ‘Özel sektör Çay-Kur'a baskı yapıyor' Çay Üreticileri Dayanışma Derneği Başkanı Mustafa Mavi ile üreticinin sorunlarını konuştuk Üreticinin vaziyeti ne? Özelde fiyat 2.70 TL'ye kadar düştü. Çay-Kur'un kotayı günlük 15 kiloya düşürmesi ve 2-3 fabrikanın selden dolayı kapanması fırsat bilindi. Özel fabrikalar birinci sürgünde 270 bin ton çay aldı. 100 milyon TL vurgun yaptı. İkinci sürgünde siyasilerin özele baskı yapması gerekirdi. Tam tersi oldu. Çay-Kur'un dekar başına kotası 600'den 450 kiloya düştü. Bu da özelin iştahını kabarttı. Çay-Kur, taban fiyatı yüksek açıklasa özel sektör bu fiyata inmez. Çay-Kur'un Genel Müdürü ile konuştum. “Kotayı düşürmeniz alacağınız çayı azaltmaz, fakat özelin vereceği fiyatı azaltır” dedim. O da “Rize Ticaret Borsası, bakanlık üzerinden Çay-Kur'a aşırı baskı yapıyor” dedi. Ne baskısı? “Çay almayacaksın. Az çay alacaksın.” Bu da çayın özele yönelmesine neden oluyor. Rize'de çay dağıtılır mı? Dağıtılmaz. Çünkü herkesin çayı var. Halkın yüzde 60'ı özel sektör çayı içmez, Çay-Kur'un çayını içer, daha kaliteli olduğu için. Yüzde 40'ı özel çayı alır. Yüzde 20'si dışarıya satar, yüzde 20'si içer.