EYT yasa teklifinin TBMM Plan Bütçe Komisyonu görüşmeleri başladı. Komisyonda paylaşılan SGK'nın etki analizine göre EYT'nin merkezi yönetim bütçesine toplam maliyeti 194.4 milyar lira olacak. SGK PRİM KAYBI Görüşmeler sırasında Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hazırlanan, özel sektördeki 4/a (SGK) ve 4/b’lilerin (BAĞ-KUR) tamamının, kamudaki 4/a’lılar ile 4/c’lilerin (memur) yüzde 25’inin hemen emekli olacağı varsayımına dayanarak etki analizine yer verildi. Etki analizine göre, EYT’nin Sosyal Güvenlik Kurumu’na 2023 yılındaki maliyeti 144.7 milyar lira olacak. 49.7 milyar liralık kamu personeli bütçe etkisi ile birlikte merkezi yönetim bütçesine toplam maliyeti 194.4 milyar lira olacak. Halen çalışmakta olan 4/a’lıların hepsinin çalışma hayatından çekilmesi ile oluşabilecek SGK prim kaybı da 45.5 milyar lira olarak hesaplandı. YAŞ SINIRININ KALDIRILMASI SGK’nın etki analizinde şöyle denildi: “Yaş şartının kaldırılması durumunda prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartını sağladığı için hemen emekli olabilecek 2,2 Milyon kişi bulunmaktadır. Hemen emekli olabilecek 2,2 Milyon kişinin, 1,7 Milyonu 4/a’lı, 89 Bini 4/b’li, 496 Bini ise 4/c’lidir. 4/a’lı 3,5 Milyon, 4/b’li 619 Bin, 4/c ise 669 Bin olmak üzere, emeklilik için yaşı bekleyen ve ilerleyen yıllarda bekleyecek olan toplam 4,8 Milyon kişinin bulunduğu tespit edilmiştir. 'PERSONEL ALIMI DİKKATE ALINMIŞTIR' Hemen emekli olabilecek 2,2 Milyon kişiden özel sektörde çalışan 4/a ve 4/b statüsündeki sigortalılarının tamamının, kamuda çalışan 4/a ve 4/c kapsamındaki sigortalıların ise %25’inin emekli olacağı ve yerlerine yeni personel alınacağı varsayımı ile düzenlemenin 2023/Mart döneminde uygulamaya konulması durumunda 2023 yılı emekli aylığı, bayram ikramiyesi ve 4/b prim kaybının SGK’ya maliyeti 144,7 Milyar TL olup; 49,7 Milyar TL’lik kamu personeli bütçe etkisi ile birlikte Merkezi Yönetim Bütçesi toplam maliyeti 194,4 Milyar TL olarak öngörülmektedir. Kamu personeli bütçe etkisinin hesabında kıdem tazminatı, emekli ikramiyesi, görev aylığı ve emekli aylığı farkı ile yeni personel alımı dikkate alınmıştır. EYT düzenlemesinden etkilenen 4/a kapsamındaki sigortalıların %87’si mevcutta çalışma hayatında aktif olarak yer almaktadır. SGDP teşviki ve yeni istihdam ile birlikte 4/a kapsamında prim kaybı öngörülmemektedir. Ancak çalışmamaları durumda ise 4/a kapsamındaki sigortalılar için oluşabilecek azami SGK prim kaybı 45,5 Milyar TL olmaktadır.” PRİM ÖDEMELERİ SGK’nın etki analizinde, yaş şartının kaldırılması durumunda prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartlarını sağladığı için hemen emekli olabilecek 2.2 milyon kişinin ortalama yaşının 48.5 ve ortalama emekliliğe kalan süresinin ise 6.3 yıl olduğu belirtildi. Mevcut durumda yıl içinde emekli olanların ortalama yaşının kadınlarda 54.1, erkeklerde ise 54.3 olduğu kaydedildi. Hemen emekli olabilecek 1.7 milyon işçinin yaklaşık yüzde 87’sinin (1.4 milyon) aktif çalışma hayatında yer almakta olduğu ifade edildi. EMEKLİ OLUP AYNI İŞYERİNDE ÇALIŞMA Yasa teklifi, EYT kapsamında emekli olup aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçiler için ödenen sosyal güvenlik primi işveren payında 5 puan indirim öngörüyor. Emekli olan EYT’lilerin tamamının aynı işyerinde çalışmaya devam etmesi durumunda 6.3 milyar; yüzde 75’inin devam etmesi durumunda ise 4.7 milyar lira maliyet oluşacağı belirtildi. 'ÜÇ ŞARTTAN BİRİNİ KALDIRDIK' AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, teklif hakkında bilgi verirken, yeni kademeli yaş şartı getirildiği iddiasının “yalan, bühtan” olduğunu iddia etti. Kanuna göre, 1999’dan bu yana, AK Parti iktidarından önce konulmuş, yürürlükte olan üç şarttan iki şartı, yani prim gün sayısını ve çalışma süresini dolduranlardan istisnasız herkesin emekli olmaya hak kazanacaklarını söyledi. Bu düzenlemenin özünün bu olduğunu kaydeden Akbaşoğlu, başka bir şart ilave etmenin asla söz konusu olmadığını belirterek, “Hiçbir yeni şart ilavesi getirmedik. Mevcut üç şarttan birini kaldırdık” dedi. TALEP EDİLDİ Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Sekreteri Akansel Koç, 5 puanlık indirime rağmen emekli işçiler için ödenen sosyal güvenlik destekleme primi ile normal işçi çalıştıran işçi için ödenen sigorta primi işveren payı arasında 2 puanlık fark olduğunu belirterek, aynı işyerinde çalışmaya devam edecek EYT’liler için bu farkın giderilmesini istediklerini söyledi. Koç, emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edecek işçiler için öngörülen on günlük sürenin de teknik sebeplerden dolayı yetersiz olduğunu düşündüklerini, 3 ay olarak revize edilmesini talep ettiklerini belirtti. Koç, emekli olan EYT'lilerin bir süre aileleriyle, çocuklarıyla vakit geçirip ondan sonra yeniden çalışmak isteyebileceklerini, bu nedenle ilave süreye ihtiyaç duyduklarını anlattı.