Emeklilikte yaşa takılan (EYT) yaklaşık 4.5 milyon kişinin 20 yıldır süren hak mücadelesi seçim öncesi son aşamaya geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 8 Eylül 1999 öncesi sigortalıların yaş sınırı olmaksızın emeklilik hakkı kazandığını açıkladı. Karara sevinen EYT’liler detayların da bir an önce açıklanmasını istiyor. EYT’liler Federasyonu Başkanı Gönül Boran, “Mutlu ama temkinliyiz” dedi.
Teknik detayların bir an önce Meclis’e getirilmesini beklediklerini açıklayan Boran, “Karar Resmi Gazete’de yayımlanana kadar içimiz rahat etmeyecek” yorumunu yaptı. Kararın sadece 2 milyon 250 bin kişiyi kapsamasını ise “Zamanla prim günü eksik kişilerin de ekleneceğini düşünüyoruz” sözleriyle yorumladı.
Yol-İş Sendikası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Danışmanı Celal Tozan ise açıklamalardaki soru işaretlerini şöyle sıraladı:
PRİM GÜN SAYISI: Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yaş şartı olmayacak” dedi. Ancak prim gün sayısı ile sigortalılık süresi duruyor. 8 Eylül 1999 öncesindeki 5 bin prim gün sayısına göre mi emekli olunacak yoksa her sigortalılık süresi için farklı prim gün sayılarına göre mi?
İKİNCİ SEÇENEK VAR MI?: 8 Eylül 1999 öncesindeki mevzuata göre kadın 20, erkek 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5 bin prim günü ödemişse emekli oluyordu. Eğer 5 bin prim gün yoksa o sigortalılar için ikinci bir seçenek vardı. 3 bin 600 gün prim ödemiş, 15 yıl sigortalılık süresi varsa kadın 50, erkek 55 yaşında emekli olabiliyordu. Şimdi bu nasıl uygulanacak?
BORÇLANMA İLE ÖNE ÇEKİLECEK Mİ?: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, borçlanma ile öne çekme olmayacağını söylemişti. Cumhurbaşkanı böyle bir şey söylemedi. Askerlik, doğum borçlanmaları ile EYT kapsamına girilecek mi, girilmeyecek mi?
TAŞERON İŞÇİLER NE OLACAK?: 696 sayılı KHK ile kamudaki taşeron işçiler kadroya alındı. Ancak bu işçiler süreleri geldiği anda hemen emekli ediliyor. Erdoğan, “Taşerondan kadroya alınanlardan hemen emekli olmayı tercih etmeyecekler için ayrı bir geçiş düzenlemesi hazırlıyoruz” dedi. Bu durumda emeklilikler durdurulacak mı? Mağduriyeti giderilecek mi?
AYLIKLAR NEYE GÖRE BAĞLANACAK?: Kamuoyunda aylık bağlama oranlarının neye göre hesaplanacağı konusunda çeşitli iddialar dile getiriliyor. Aylıklar, prim gün süreleri ile bu primlerin hangi dönemde ödendiğine göre belirleniyor. Aylıkların hesaplanmasıyla ilgili bir sorun yok.
BUNDAN SONRA NE OLACAK?: 8 Eylül 1999 sonrasında ilk defa işe girenlerden kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilecek. Örneğin bir kişi 9 Eylül 1999’de ilk defa işe girdi. O tarihte 18 yaşındaydı. Erkek emeklilik için 42 yıl, kadın ise 40 yıl beklemek zorunda kalacak. Erkek 2041, kadın 2039 yılında emekli olabilecek. Bu arada 2023 ile 2039-2041 yılları arasında özel erken emeklilik koşulları dışında emekli olabilecek yurttaş görünmüyor.(Cumhuriyet)
