Kamu bankaları konut kredi faizlerinde indirime gitti. Ancak bu durum bir yandan oluşacak talep sonrası konut fiyatlarında yeni bir zam korkusuna neden olurken diğer yandan satılık ev fiyatlarının geldiği seviye düşünüldüğünde ‘düşen faizler gerçekten ihtiyacı olanlara bir fayda sağlar mı’ sorusunu akıllara getirdi. Sozcu.com.tr’ye konuşan İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa, “Talep oluşunca fiyatlar ciddi şekilde yükseliyor ve faizin düşmesi zamlanan fiyatlar karşısında çok da etkili olmuyor. Faiz düştü konut fiyatı arttı, bunun bir faydası olmaz” ifadelerini kullandı. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ise, sozcu.com.tr’ye yaptığı değerlendirmede, yapılan son faiz indirimlerinin evi olmayan orta sınıf yerine, konut yatırımı yapacaklar için bir fayda sağlayabileceğini söyledi. Gürsel, “Faizler düşse de satılık ev fiyatlarının geldiği seviyeden sonra ‘alıp kendim oturacağım’ diyen orta sınıf kolay kolay alamaz bu evleri. Düşürülen faiz oranları etkili olmaz bu insanlar için” dedi. SON BİR YILLIK ZAM YÜZDE 43’Ü AŞTI BETAM raporuna göre, satılık ev fiyatlarındaki artış 2021 Eylül itibarıyla son bir yılda Ankara’da yüzde 35’i bulmuş, İzmir’de yüzde 39,7’i, İstanbul’da ise yüzde 43’ü aşmıştı. Kamuda 1 milyon altı 120 ay vadeli konut kredi faizi ise yüzde 1.37-1.38 seviyelerindeydi. Bugün yapılan bir açıklama ile Ziraat Bankası, Vakıfbank ve Halkbank, kredi faiz oranlarında ürün ve vade yapısına göre 200 baz puana kadar değişen oranlarda indirime gittiğini duyurdu. Konut kredileri faiz oranlarında 26 Ekim 2021’den itibaren geçerli olmak üzere 1 milyon TL altı tutarlarda yüzde 1,29; 1 milyon TL üzerindeki tutarlarda ise yüzde 1,34 faiz oranları uygulanmaya başlamaya karar verildi. 2020 yaz aylarında da iç tüketimi canlandırmak için yine kamu bankalarınca verilen ucuz krediler aracılığıyla hem konutta hem taşıtta ciddi zamlar meydana gelmiş; o dönem ülke genelinde ortalama yüzde 30 zamlanan konut fiyatlarından sonra aylık 0.64 faizli konut kredisi de avantajlı olmaktan çıkmıştı. ‘FAİZDEN SAĞLANACAK FAYDA MÜTEAHHİDE GİDİYOR’ Konutta faiz indirim kararını sozcu.com.tr’ye değerlendiren İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa, faiz indirimlerinin vatandaşın ödeme kabiliyetini artıran faydalı bir durum yarattığını ancak son dönemde düşen faiz oranlarının beraberinde yüklü zamlar getirerek vatandaş için avantaj olmaktan çıktığına vurgu yaptı. “Konut faizlerinin düşürülmesi vatandaşın istediği bir şeydi. Bu uygulamaların vatandaşa her zaman bir faydası olur” diyen Aşa, “Ama son dönemde tam tersi oluyor. Talep oluşunca fiyatlar ciddi şekilde yükseliyor ve faizin düşmesi zamlanan fiyatlar karşısında çok da etkili olmuyor. Faizden elde edilecek fayda, müteahhide ya da konut sahibine gidiyor” dedi. ‘KONUT FİYATLARI DA UYGUN OLSUN Kİ İŞE YARASIN’ Düşürülen faiz oranlarıyla birlikte satılık konut fiyatlarının da uygun olması gerektiğine dikkat çeken Aşa, “Hem faiz oranı hem konut fiyatları aynı anda uygun olması lazım ki tüketicinin işine yarasın” değerlendirmesinde bulundu. Aşa’nın aktardığına göre, konutta oluşacak zamlara yönelik bir oran vermek için henüz erken. “Önce oluşacak talebi bir görelim, ona göre fiyatlarda oluşacak zam da belli olacaktır” diyen Aşa, şöyle devam etti: “İkinci el satılık evlerde stabil bir fiyat politikası uygulanırsa, yani bugünkü fiyatlar muhafaza edilirse talep 20-30 aralığında artabilir. Ancak fiyatlar yükselirse talep yüzde 10’u geçmez.” ‘EVİ OLMAYAN ORTA SINIF KOLAY KOLAY ALAMAZ’ Prof. Dr. Gürsel ise, yapılan son faiz indirimlerinin evi olmayan orta sınıf yerine, konut yatırımı yapacaklar için bir fayda sağlayabileceğini söyledi. Prof. Dr. Gürsel, “Mevcut fiyatlardan sonra ‘alıp kendim oturacağım’ diyen orta sınıf kolay kolay alamaz bu evleri. Düşürülen faiz oranları da etkili olmaz bu insanlar için” ifadelerini kullandı. Gürsel, halihazırda birikmiş mevduatı olan, satılık eve yatırım yapıp kiraya vermek isteyenlerin son faiz indirimiyle birlikte yatırım talebi oluşturabileceğini söyledi. ‘ANA PARA ÖDEMESİ O KADAR YÜKSELDİ Kİ…’ 2020 yaz aylarında da iç tüketimin canlandırılması amacıyla verilen ucuz krediler aracılığıyla, özellikle sıfır ve müstakil evlerdeki zam oranı bazı bölgelerde yüzde 100’ü bulmuştu. Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, o dönem yapılan faiz indirimlerinin fiyatları bu kadar artırmasının nedeninin ‘birikmiş talep’ olduğunu söylüyor. “Birikmiş bir talep vardı şimdi ne kadar var çok şüpheli” diyen Gürsel, şöyle devam etti: “O dönem satılık ev fiyatları da düşüktü. Şu an çok ciddi artmış durumda. Faiz oranları düşürülse de sonuçta ödeyeceksin ve ana para o kadar yükseldi ki orta sınıf bunu ödeyebilir mi ciddi bir sorun.” İNŞAAT MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞ SÜRÜYOR Öte yandan, konutta söz konusu faiz indirimleri gelmeden önce de yüksek kur nedeniyle sürekli artan inşaat maliyetlerinin satılık ev fiyatlarını artırması beklentisi vardı. TÜİK’in açıkladığı İnşaat Maliyet Endeksi, 2021 Ağustosta aylık yüzde 0,93 artarken yıllıkta yüzde 42,13 yükseldi. Haziranda yıllık yüzde 42,9 ile rekor kıran inşaat maliyetleri, temmuzda yüzde 44,76’lık artışla rekor tazelemişti. Bu durumun, yeni yapılacak binalardaki daire fiyatlarına yansıması bekleniyor.