Kasım 2023’te, Fransa’da iki özel sorgu hakimi Esad hakkında tutuklama kararı çıkarmıştı. Karar, 2013 yılında Şam’ın banliyölerinde gerçekleştirilen ve yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği kimyasal saldırılara dayanıyordu. Özellikle 21 Ağustos 2013’te Guta’da düzenlenen ve binden fazla sivilin ölümüne yol açan saldırı, kararın temelini oluşturmuştu.
Başsavcılık dokunulmazlık gerekçesiyle itiraz etti
Paris İstinaf Mahkemesi, Haziran 2024’te tutuklama kararını onayladı. Ancak Terörle Mücadele Savcılığı (PNAT), kararın kaldırılması için Yargıtay’a başvurdu. Savcılığın itirazı, devlet başkanlarının görevde oldukları sürece “mutlak dokunulmazlık” hakkına sahip olduğu uluslararası hukuk prensibine dayandırıldı.
Suç işlendiğinde devlet başkanıydı
4 Temmuz’da toplanan Fransa Yargıtayı, başsavcı Rémy Heitz’in tutuklama kararının sürdürülmesi yönündeki görüşüne rağmen bugün kararını açıkladı ve Esad hakkındaki emri iptal etti. Mahkeme, Esad’ın saldırıların gerçekleştiği dönemde devlet başkanı olduğunu belirterek, bu durumun geriye dönük olarak da dokunulmazlık sağladığını ifade etti.
Hukukçular karara tepkili
Bazı hukukçular ise Esad’ın artık görevde olmaması nedeniyle mutlak dokunulmazlığının bulunmadığını savunuyor. Ancak Yargıtay, “suç işlendiği tarihteki görev durumu”nu esas alarak farklı bir değerlendirmede bulundu.
Bu kararla birlikte, Beşar Esad’ın Fransız yargısı nezdinde iktidarı süresince işlediği iddia edilen suçlardan dolayı yargılanması, en azından şimdilik, mümkün görünmüyor.