Şanghay İşbirliği Örgütü’nün SEMERKANT BULUŞMASI YENİ DÜNYANIN AYAK İZLERİ Mİ? (I)
Şu sıralar sorulması gereken soru şu: 15-16 Eylül tarihlerinde Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) liderlerinin Semerkant buluşması, yeni dünyanın, yeni düzenin ayak izleri mi acaba?
Semerkant’ta kurulan masadaki koltukların sahiplerine bakınca deprem mi oluyor demek geliyor. Öyle ya, masanın bir tarafında küresel güç Rusya…, Onun yanında küresel lider adayı Çin…, Bunların karşısında dünyanın en kalabalık ülkesi Hindistan…Ve masanın bir ucunda Hindistan’ın rakibi nükleer güç sahibi Pakistan…, Masanın diğer tarafında ise “Dünya 5’den Büyüktür” diyen Türkiye… ile yıllardır Amerika’ya direnen İran…
1996'ta Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya ve Tacikistan'ın oluşturduğu "Şangay Beşlisi"nin üyeleri 15 Haziran 2001'de Özbekistan'ın da katıldığı Şangay'daki toplantıda Şangay İşbirliği Örgütü'nün kuruluşunu ilan etmişlerdi. 2017'de Hindistan ve Pakistan'ın 2022’de İran’ın katılımıyla 9 üyeye ulaşan örgütün ayrıca 3 gözlemci üyesi (Moğolistan, Afganistan, Belarusya) ile aralarında Türkiye'nin de yer aldığı 6 diyalog ortağı (Sri Lanka, Azerbaycan, Kamboçya, Mısır, Katar, Ermenistan, Nepal) bulunuyor. Öte yandan şimdiye kadar Suriye, İsrail, Bahreyn, Irak ve Suudi Arabistan’ın diyalog ortağı olmak üzere başvuru yaptıkları biliniyor. Hatta Birleşik Arap Emirlikleri'nin de doğrudan üyelik için başvuru yapacağı iddia ediliyor.
Semerkant’ta sadece 9 üye ülke değil, dünyanın yarısı bir araya geldi. Dünya ekonomisinin 2ncisi ve 11.ncisinin ortak olduğu Şanghay Örgütü’ne dünya ekonomisinin 17nci sırasında yer alan İran da üye oldu. Dünyanın 6 ncı büyük ekonomisi Hindistan ile dünyanın ilk 20 ekonomisi arasında yer alan Türkiye’nin de katılımı ile devasa bir zenginliğin de temsil edildiği Semerkant’taki buluşmanın, gerçekten de dünya dengelerini etkileyeceğini düşünüyorum. Katılımcı ülkelerin doğal gaz ve enerji kaynakları ile diğer hammadde kaynakları bakımından da oldukça zengin olduğunu belirtmek gerekir.
Aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere; ŞİÖ üyesi 9 ülke, 36 milyon kilometrekare ile Avrasya'nın yüzde 82’'ini, tüm Amerika kıtasının ise yüzde 88’ni kapsıyor. Üye ülkelerin 2022 yıl ortası tahminlerine göre toplam nüfusu 3 milyar 313 milyon kişi ile ve dünya nüfusunun yüzde 41.53'ünü oluşturuyor.
Aynı zamanda dünya nüfusunun yüzde 42’nin buluştuğu Semerkant zirvesinin en önemli olumlu sonucu şüphesiz liderlerin Batı karşısında ortak bir blok oluşturmaları olmuştur. İran’ın da katılımı ile Ortadoğu’ya da kapısını aralayan Şanghay İşbirliği Örgütü’nün adının “Asya Birliği” olarak değişme ihtimali olduğunu düşünüyorum.
Semerkant Buluşması bir başka gerçeği de gün ışığına çıkarmıştır: NATO karşısında yeni bir güvenlik birliğinin kurulabileceğini göstermiştir.
(Devamı var)
