Ukrayna'dan Myanmar'a, hükümet tarafından yürütülen internet kesintileri dünya çapında hız kazanıyor. Dünya çapındaki bağlantıyı izleyen bir sivil toplum kuruluşu olan Access Now'a göre, 2021'de 34 ülkede 182 kapatma oldu. Afrika ve Asya'daki ülkeler, davranışları kontrol etmek amacıyla kapatmalara yönelirken, büyük ölçüde çatışmaların hüküm sürdüğü Jammu ve Keşmir bölgesinde bulunan Hindistan, önceki yıldan daha fazla dijital karanlığa daldı.

Monash İnternet Gözlemevi'nin küresel internet bağlantısını gerçek zamanlı olarak takip ettiği Monash Üniversitesi'nden Ekonomist Simon Angus, “İnternet kesintisi birçok ülkede kötü bir şeyin olmak üzere olduğuna dair bir işaret veya sinyal olarak biliniyor. Bu, insan hakları ihlalleriyle yakından bağlantılı” dedi. 

HER ZAMANKİNDEN DAHA SIK KULLANILIYOR

Kapatmalar, acil durum çalışanlarının ve hastanelerin bağlantısını kesiyor ve finansal sistemleri felç ediyor, ancak hükümetler bunları her zamankinden daha sık kullanıyor. Access Now'dan elde edilen rakamlar, 2021'de bir önceki yıla göre kesintilerin küresel olarak yüzde 15 arttığını gösteriyor. Bu tür kesintiler muazzam ekonomik hasara neden oluyor. Kesintilerin maliyeti, geçen yıl tahminen 5.5 milyar dolarlık zarara ulaştı. Ancak etkilenen ülkelere giren ve çıkan bilgi akışları kesildiği için dış dünya tarafından büyük ölçüde fark edilmiyor.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları şefi Michelle Bachelet Haziran ayında internet kesintilerini kınayarak “İnterneti kapatmak hem maddi hem de insan hakları açısından hesaplanamaz zararlara neden oluyor” dedi. 

Ukrayna'da, Rusya'nın Şubat ayındaki işgalinden bir saat önce, önemli bir uydu internet ağına devlet destekli büyük bir siber saldırının on binlerce Ukraynalı modemi devre dışı bıraktığı ve Sudan'ın askeri darbesinden sonra interneti kestiği zamandan bir saat önce düştü. Etiyopya ve Kazakistan'daki sivil huzursuzluk, hükümetler siyasi seferberliği önlemeye ve askeri baskıyla ilgili haberlerin ortaya çıkmasını engellemeye çalışırken internet kesintilerini tetikledi. Yine de uzmanlar, Myanmar'ın darbeyle başa gelen yönetimi, kayıtlara göre internet özgürlüğü üzerindeki en keskin kısıtlamaları uyguladığını söylüyor.

TEK SEBEP ‘İÇ HUZURSUZLUK’ DEĞİL

İnternet kesintileri sadece sivil huzursuzlukla karşı karşıya kalan hükümetler tarafından kullanılmaz. Her yıl Sudan'dan Suriye'ye, Ürdün'den Hindistan'a milyonlarca internet kullanıcısı, hükümetler yüksek teknoloji hilelerinden kaçınmak için fişi çekmesiyle sınav sezonunda internet erişimini kaybediyor.

21 yaşındaki stajyer doktor Aya Hich, son beş yıldır Cezayir'de internet erişimi olmadan tıbbi sınavlarına girmek zorunda kaldı. Bunun nedeni, lise öğrencilerinin sınavlarında kopya çekmemelerini sağlamak için hükümetin her yıl interneti beş gün boyunca kesmesidir. Hich, “Her yıl dünyanın geri kalanından kopmak zorunda kalmamız her zaman sinir bozucu oluyor” diyor.

‘ENDİŞE VERİCİ’

Hindistan, küresel olarak toplam kapanmalara öncülük ediyor. 2021'de dünyanın en büyük demokrasisi internetini 106 kez kapattı. Bu, dünyanın geri kalanının toplamından daha fazla. En sert darbe, ayrılıkçı şiddeti içerme sebebiyle 85 kez kapatılan çatışmaların hüküm sürdüğü Jammu ve Keşmir bölgesi oldu. Kesintiler öğrencileri sanal derslerini ve doktorların uzaktaki hastalarıyla iletişim kurmasını engelledi. Bankacılık sistemini felç ederek ipotek sahiplerinin kredilerini temerrüde düşürmesine neden oldu. Elma ekinleri satılamadan çürüttü ve işletmeler felç oldu.

California Irvine Üniversitesi'nde hukuk profesörü ve ifade özgürlüğü konusunda eski bir BM özel raportörü olan David Kaye, Hindistan'daki yüksek düzeydeki kapatmaların endişe verici bir eğilimi vurguladığını söylüyor. Kaye, “Ne kadar kötü olduğunu düşünmenin bir yolu, hukukun üstünlüğünün zaten oldukça sıkıntılı olduğu Tacikistan, Togo veya Güney Kamerun gibi yerlerden Hindistan gibi bir yere nasıl yayıldığını görmektir. Gerçekten hukukun üstünlüğüne sahip olan hükümetler için bile kullanılır oldu” diye ekledi. (Guardian)