İpekyolu Kamu Diplomasisisi Başkanı Dr. Seyfullah Türksoy, Gagauzya’da neler olduğuna dair yaptığı değerlendirmesinde Başkan İrina Vlah’a hakkındaki iddiaları sormak istediğini fakat yanıt alamadığını söyledi.
Dr. Seyfullah Türksoy’un yaptığı değerlendirme şu şekilde:
“Moldova’da bulunan Gagauz Otonom Bölgesi’nde, Başkan İrina Vlah’la ilgili önemli iddialar konuşuluyor. Başlangıçta Rusya yanlısı olduğu ve konuşmalarını genellikle Rusça yaptığı bilinen İrina Vlah’ın son zamanlarda eksen değiştirdiği ve Türkiye ile ilişkilere mesafe koyarak ABD ile ilişkilerini geliştirmeye çalıştığı kaydediliyor. Bunda Moldova Cumhuriyeti’nin şimdiki Cumhurbaşkanı Maia Sandu’nun AB yanlısı politikalarının da etkisi büyük. Gagauz Yeri Başkanı bir yandan Rusya’nın tepkisini almamaya özen gösterirken diğer yandan AB ve Avrupa ile kişisel temas halinde olduğu, son zamanlarda konuşmalarını ise genellikle Rumence yaptığı dile getiriliyor. Bunun sebebinin ise Avrupa Birliği’nin hedefinde Moldova’nın Romanya’yla birleşmesi ve İrina Vlah’ın bunun altyapısını oluşturmakla görevlendirilmesi olduğu ileri sürülüyor. Gagauz Yeri Başkanı’nın dış politikada Türkiye karşıtı bir tavır içine girmesinin sebeplerini sorduğum bir Gagauz yetkili bu durumu, Gagauzya’da son zamanlarda yolsuzluk iddialarının arttığını ve İrina Vlah’ın kendisini kurtarmak için çareyi mevcut Moldova Cumhurbaşkanına ve ABD’ye yanaşmakta bulduğunu, iki dönem Başkanlık yaptığı için yaklaşık bir yıl sonra yapılacak Başkanlık seçiminde aday olamayacağından, kendisini Batılı bir ülkeye Büyükelçi tayin ettirmeye çalıştığını ve böylece dokunulmazlık zırhına bürünmek istediğini ileri sürdü.
Yolduzluk iddialarının merkezinde ise İrina Vlah’ın işadamı kardeşi Sergei’ nin iş hayatındaki hızlı yükselişi ve Başkanlık bütçesindeki bazı harcamalar yer alıyor. Türkiye’nin Komrat’ta (Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Altındağ Belediyesi tarafından) Gagauz halkına hediye olarak yaptırdığı stadyumun inşaatıyla ilgili de bazı iddialar bulunuyor. İddialara göre stadyum inşaatı, işi yeterince bilmeyen firmalara verilmiş ve maliyeti düşük kalitesiz malzemeler kullanılmış. Çevre düzenlemeleriyle ilgili de sorumluluklar yerine getirilmemiş. (Burada iki tarafın sorumluluğunu ve ihalelerin hangi şartlarda kimlere verildiğini de araştırmak lazım) Harcanan milyonlarca dolara rağmen stadyumun çürümeye terk edildiği ifade ediliyor. Adı şimdilik bizde saklı olan Gagauzyalı haber kaynaklarımız, İrina Vlah’ın aslında hiçbir zaman Türkiye yanlısı olmadığını, Türkiye’nin ekonomik desteğini almak için göstermelik bir tavır içine girdiğini, son zamanlarda ise aleni bir şekilde Türkiye’den uzaklaştığını, ABD Büyükelçisiyle sık sık görüştüğünü ve kendisini yargılanmaktan kurtarmak için çeşitli diplomatik manevralara girdiğini iddia ediyorlar. Uzmanlar, yaklaşık bir yıl sonra yapılacak Gagauzya Başkanlığı seçimlerinde İrina Vlah’ın aday olmasının yasal olarak imkansız olduğunu, bu nedenle Batılı bir ülkede Moldova Büyükelçisi olmayı hedeflediğini sözlerine ekliyorlar.
Hristiyan Türklerin yoğun olarak yaşadığı 150 bin nüfuslu Gagauzya’da sıklıkla gündeme gelen bu iddiaları, Gagauz Yeri Başkanı İrina Vlah’a da sordum. Objektif gazeteciliğin gereği olarak iddialara açıklık getirmesini rica ettim. Fakat şu ana kadar kendisinden bir cevap gelmedi. İrina Vlah’ın cevaplamadığı iddialarla ilgili sorularımı burada paylaşma gereği duydum.
Dr. Seyfullah Türksoy
Türksoy, şu soruları sordu:
Sayın İrina Vlah, Gagauzya Yeri Özerk Bölgesi Başkanı
Sayın Başkan;
Gagauzya’daki son gelişmelerle ilgili bir makale hazırlamaktayım. Aşağıdaki soruların cevaplanmasını rica eder, saygılar sunarım.
1- Gagauzya Başkanı olarak son zamanlarda politika değişikliğine gittiğiniz ve Türkiye ile olan ilişkilere mesafe koyduğunuz konuşulmaktadır. Bu doğru mudur?
2- Türkiye’ye bakışınız nedir? Sizce Gagauzya için Türkiye’nin önemi nedir?
3- Son zamanlarda Amerika Büyükelçiliği ile olan yakın dostluk münasebetinizin Türkiye politikanıza etkisi var mıdır?
4- son zamanlarda Moldova’nın Romanya ile birleşeceği yönünde bazı düşüncelerin ve çalışmaların olduğu ifade edilmektedir. Bu konuya bakışınız nedir? Böyle bir durumda Gagauzya’nın Otonom Bölge statüsünün devam edeceğine inanıyor musunuz?
5- Hakkınızdaki yolsuzluk iddiaları hakkında neler söylemek istersiniz? ( Bu soruyu sonradan ekledim)
6- Yaklaşık 1 yıl sonra Gagauzya’da seçimler olacak. Başkanlık için yeniden aday olabilecek misiniz?
Gagauzya Başkanı İrina Vlah
Son söz: Gagauzlar bizim kardeşimizdir. Oğuz Türklüğünün Balkan coprafyasındaki uzantılarıdır. Türkiye Cumhuriyeti kardeş Gagauz halkına her zaman yardım elini uzatmıştır. Rahmetli Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel döneminde başlayan bu yardımlar son yıllarda her alanda zirveye çıkmıştır. Tika ve belediyeler eliyle çok sayıda eser Gagauzya’ya kazandırılmıştır. Birçoğunu yerinde gördüm ve devletimizle gurur duydum. Ancak, Türkiye Gagauzya’ya karşı bu kadar yakın ilgi gösterirken ve destek verirken, Gagauz Yeri Başkanı’nın birden bire farklı bir politika içine girmesi, herşeyden önce Gagauz halkına karşı bir saygısızlık ve Türkiye’ye vefasızlıktır. Biz Gagauz kardeşlerimizi seviyoruz. Onları asla kendimizden ayrı görmüyoruz. Şahsen ben yaptığım çok sayıda televizyon belgeseliyle bunu defalarca ortaya koydum ve Türkiye - Gagauzya kardeşliğinin gelişmesi için çaba sarfettim. Gagauz halkını çok seven bir gazeteci olarak, mevcut iddialarla ilgili bazı sorular sormanın hakkım olduğunu düşünüyorum. Gagauzya’daki gelişmeleri izlemeye, iddiaları belgeleri ve şahitleriyle gündeme getirmeye devam edeceğiz.”
