Artan yem maliyetleri başta olmak üzere çiftçinin zararına sattığı sütler yüzünden ineklerini kesime göndermeye başlaması, üretimi düşürmeye kasım ayında da devam etti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 Kasım’a ilişkin Süt ve Süt Ürünleri Üretimi verisini açıkladı. Buna göre, ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü miktarı, kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,1; 2022 Ocak-Kasım döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,2 azaldı. Bir önceki ay 757 bin 79 ton olan ticari süt işletmelerince toplanan inek sütü miktarı Kasım ayında yüzde 5,1 azalarak 718 bin 166 tona geriledi. Bir önceki ay 120 bin 847 ton olan içme sütü üretimi Kasım ayında yüzde 1,9 ile sınırlı artışla 123 bin 123 ton olarak gerçekleşti. EN ÇOK TEREYAĞI ÜRETİMİ AZALDI Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, tereyağı üretimi yüzde 18,5, ayran üretimi yüzde 8,8, içme sütü üretimi yüzde 7,4, inek peyniri üretimi yüzde 5,1, yoğurt üretimi yüzde 3,1 azaldı. Ocak-Kasım döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre, tereyağı üretimi yüzde 16,1, ayran üretimi yüzde 7,2, yoğurt üretimi yüzde 3,4 artarken; inek peyniri üretimi yüzde 4,8 ve içme sütü üretimi yüzde 2,4 azaldı. FİYATLAR NEDEN TIRMANDI? Halihazırda süt ve süt ürünleri fiyatlarındaki pahalılık inanılmaz boyutlara ulaşmış durumda. Marketlerde satılan yaygın markalı bir litre süt 24 liraya kadar çıkarken, fiyatı daha uygun olan market markalı sütlerin litresi ise 15-19 lira aralığında değişiyor. Daha ekonomik olmasıyla bilinen 2 kiloluk kova yoğurtların fiyatı ise bir sene içinde 19 liradan 60 liraya ulaştı. En ucuz peynirin kilosu ise 100 liradan başlıyor. Bunun nedeni ise, hayvancılıkta yaşanan ve çözüm bulunmadığı için derinleşen kriz. ASIL KRİZ KAPIDA Artan yem maliyetleri başta olmak üzere çiftçiyi yoran maliyetler, üreticinin sattığı sütlerde zarar etmesine yol açmıştı. Süt üreticisi bir litresini 10-12 liraya üretebildiği sütün litresini 8 liradan satıyor. Bu yüzden de süt veren ineklerin önemli bir kısmını daha fazla zarar etmemek için kesime gönderdi. Bu durum süt ve süt ürünleri üretimini düşürmeye başladığı gibi, asıl düşüşün 2023 sonuna kadar hem ette hem sütte kendisini göstermesi bekleniyor. Bu da et ve süt fiyatlarındaki mevcut pahalılığı tırmandıracak. YUMURTA VE BEYAZ ET ÜRETİMİ DE AZALDI Öte yandan, TÜİK’in bugün açıkladığı bir diğer veri ise 2022 Kasım’a ilişkin Kümes Hayvancılığı Üretimi oldu. Buna göre, bir önceki ay 201 bin 203 ton olan tavuk eti üretimi kasım ayında yüzde 0,6 azalarak 200 bin 77 ton oldu. Bir önceki ay 1 milyar 766 milyon 165 bin adet olan tavuk yumurtası üretimi kasım ayında yüzde 1,7 azalarak 1 milyar 736 milyon 724 bin adet oldu. Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre tavuk yumurtası üretimi yüzde 6,8, tavuk eti üretimi yüzde 1,4 ve kesilen tavuk sayısı yüzde 1,2 artarken hindi eti üretimi yüzde 1,4 azaldı. 2022 Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre kesilen tavuk sayısı yüzde 9,8, tavuk eti üretimi yüzde 8,7, hindi eti üretimi yüzde 7,5 ve tavuk yumurtası üretimi yüzde 2,5 arttı.