Mart ayında pandeminin başlaması ile kapanan yeme içme sektörü ilk defa yaşadığı bu durum karşısında hazırlıksız yakalanmıştı. Hazırlıksız yakalandığı bu dönemden yeni fikirler geliştirerek mevcut durumdan en az zararla çıkabilmenin yolunu arıyor ve yasakların getirdiği kısıtlı alanda uygulayabileceği tek fikrin paket servis olduğuna karar veriyordu. Yeterli hazırlıları yapamadığı için alt yapısını tamamlayamamıştı ve haziran ayı geldiğinde yeniden iş yerini açma heyecanına kapılan yeme içme sektörü işinin başına döndü. Kapalı kaldığı 75 günlük dönemin sıkıntılarını atlatmaya odaklanan sektör kış ayları yaklaştığında yeniden kapanma ihtimalinin ortaya çıkması ile daha önce konuşulan ve en iyi fikir olarak kabul edilen paket servis alt yapısını hazırlamaya başladı. Bu sefer hazırlıksız yakalanmayacaktı ve umudunu buna bağlamıştı. Devletimizin kıt kaynakları dolayısı ile destek alamayacağını veya çok kısıtlı destek alacağını ve bunun kendisine yetmeyeceğini biliyordu. Sonunda kış geldi ve ihtimaller gerçeğe dönerek kasım ayında yasaklar açıkladı. Gerekli tüm hazırlıklar yapıldı paket kapları ambalajlar menüler anlaşmalı şirketler ile mutabakatlar yapıldı. Gördüğüm kadarı ile tüm işletmeler paket servis ambalajları konusunda elinden gelenin en iyisini yapmış, iş kalitesini ambalaj tasarımlarına yansıtarak farklılık yaratmış.
Paket servis hizmeti konusunda düşünülememiş iki farklı nokta var ve bu ayrıntıları sektör maalesef yaşayarak öğreniyor. Geçtiğimiz hafta youtube videomda da değindiğim bu noktalar çok önemlidir. Birinci konu daha önce hiç paket servis hizmeti vermemiş ve müşterisi tarafından tecrübe edilmemiş markaların müşteri alışkanlıklarını nasıl değiştireceği ve siparişleri kendi firmasına nasıl yönlendireceğidir. Geleneklerine bağlı olarak yaşayan Türk müşterisini, zaman ve lezzet konusunda sorunlu görülen paket servis hizmetinde hiç tecrübe etmediği markaya nasıl yönlendireceksin ve bu zamanda nasıl kazanç sağlayacaksın? İlk on günlük dönemde görülen müşteri alışkanlıkları çok zor değişiyor. İşletmelerin günlük paket servis ciro hedefleri gerçekleşmemiş.
Bir diğer konu ise paket servis yapabilmek için muhtaç kaldığın şirketlerin komisyon oranlarının yüksek olması. Hem siparişlerden hem de kurye hizmetlerinden faydalanan işletme bu hizmeti alabilmek için ve bu dönem ayakta kalabilmek için bu şirketlere %32 + KDV oranında komisyon ödemek zorunda bırakılıyor. Bu hizmeti veren şirketleri anlıyorum yıllardır emek vermişler alt yapı oluşturmuşlar ancak bu dönem normal bir dönem değildir. Alınan bu komisyonlar ticari faaliyetten ziyade pandemi dönemi mecburiyetlerine bakıldığında fırsatçılık gibi görünmektedir. Unutulmaması gereken bu şirketlerin bu restoranların katkısı ile bu noktalara geldikleridir. Paket servise başlayan işletmeler hem ambalaj maliyeti gibi normal şartlarda hesaplanmamış ekstra maliyeti üzerine alıyor hem diğer giderleri azalmadan çalışmaya devam ediyor hem de bunun üzerine %32 + KDV gibi bir maliyete daha katlanmak zorunda kalıyor. İşletmelerin bu durumda tercihleri de kısıtlı maalesef ya bu deveyi güdecekler ya da bu diyardan gidecekler noktasına konu geliyor. Bu konuda sosyal medya hesaplarımdan çok sayıda mesaj aldım ve maalesef bazı işletmeler bu maliyetlere bekledikleri miktarda ciro yapamadıkları için katlanamayacaklarını görmüşler ve işletmelerini kapatmışlar. Kapatmayan işletmelerde zararı ileride işler düzelir o zaman bu zararımı kapatırım şu sıkıntılı dönemi kasaya girecek üç beş kuruşla atlatayım diye baktıkları için mecburen devam ediyorlar. Restoranı açık tuttuğunuz sürede maliyetlerinizde azalma olmadığı gibi ambalaj maliyeti ve komisyon maliyeti ekstra yük oluyor buna karşılık restoranın açık olduğu zaman yaptığı ciroyu da yapamıyorsunuz. Sektörün bu sıkıntılı zamanlarında yemek sepeti, getir, trendyol express gibi şirketlerin desteklerini göstermesidir, bu şikayetler büyüdüğü zaman devletimizin yemek kartlarında olduğu gibi bir düzenlemeye gitmesi bu şirketlerimizin memnun olabileceği kararlar içermeyecektir. Bu sebeple firmaların bu zor dönemde karşı karşıya gelmelerinden ziyade durumu anlayış ve iyi niyetle çözümlemeleri herkes için hayırlı olacaktır diye düşünüyorum.
