Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) hazırladığı seçim takviminin başlaması ile birlikte siyasi partilerde seçim kampanyalarını hızlandırmaya başladı. 6 Nisanda yürürlüğe girecek olan seçim kanunlarında ise yeni düzenlemeler var. Buna göre yüzde 10 olan seçim barajı ilk kez 14 Mayıs seçimlerinde yüzde 7 olarak uygulanacak. Yalnızca ittifakların yararlanabileceği bu uygulama seçimleri farklı bir atmosfere sokmuş durumda.
SEÇİM BARAJI DEĞİŞİKLİĞİ, MİLLETVEKİLİ DAĞILIMI HESABI
İttifakın genel oy oranının barajı geçmesi halinde tüm partilerin barajı geçmesi uygulaması son buldu. 2018 seçimlerinde ittifak yapan partilerin milletvekili sayısı, ittifakın ülke genelinde aldığı oyun ittifaktaki partilere bölünmesi ile hesaplanıyordu. Yeni düzenlemeyle ittifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak belirlenecek.
PARTİLER ÜST ÜSTE İKİ KERE BÜYÜK KONGRELERİNİ YAPMIŞSA SEÇİME GİREBİLECEK
Ayrıca yeni sistemde siyasi partiler, Siyasi Partiler Kanunu’nda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen süre içinde ilçe, il ve büyük kongrelerini üst üste iki defa yapmamışsa seçime katılma yeterliliğini kaybedecek. YSK Kararı’nda, geçen hafta seçime katılma yeterliliğine sahip partiler açıklandı. Kararda, 298 sayılı 'Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun' ile 2820 sayılı 'Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili maddelerine göre, illerin en az yarısında oy verme günü olan 14 Mayıs 2023 tarihinden en az 6 ay öncesi itibarıyla teşkilat kurdukları ve büyük kongrelerini yaptıkları saptanan 36 siyasi partinin seçimlere katılma yeterliliği bulunduğu ifade edildi. Son seçimlerde CHP’nin destek vermesi ve TBMM’de grup kurabilmesi sonucu seçimlere katılabilen İYİ Parti’yi de dikkate alan iktidar ittifakı, bir daha böyle bir durumun yaşanmaması için de sistem değişikliğine gitti. Salt TBMM’de grup kurmuş olmanın, seçime katılabilmenin şartlarından biri olması uygulaması son buldu.
SANDIK KURULLARIDA BELLİ BAŞLI DEĞİŞİKLİKLER VAR
Partilerin sandık kurulu üyeliklerine başka partilerden kişileri üye göstermeleri zorlaştırıldı. Sandık kurulu üyeliklerine başka bir partinin üyesi kişiyi üye olarak göstermek isterlerse, o kişi için resmi onay süreci işletilecek. Gelecek seçimler, il, ilçe seçim kurullarına yönelik de düzenlemeler eşliğinde gerçekleştirilecek. Son düzenlemelerle seçim kurullarında “kıdemli hakim”in görev alması zorunluluğu kaldırıldı. Bir başkan, iki asil ve iki yedek üyeden oluşan seçim kurulu üyeleri, iki yılda bir ocak ayının son haftasında, il merkezinde görev yapan, kınama veya daha ağır disiplin cezası almamış, en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş hakimler arasından, adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad çekme yöntemiyle belirleniyor. Ad çekmede ilk çıkan hakim başkan, sonraki iki hakim asıl ve son çıkan iki hakim yedek üye oluyor. Kuraya katılacak hakim sayısının beşten az olması durumunda, bu hakimler arasında kura işlemi yapıldıktan sonra eksik kalan asıl ve yedek üyeler, en kıdemli hakimden başlayarak belirleniyor.
