Artvin’in Hopa ilçesinde çay üreticileri, ÇAYKUR’un uyguladığı kota nedeniyle ürünlerini özel sektöre düşük fiyatla satmak zorunda kaldıklarını belirterek duruma tepki gösterdi. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2025 yaş çay alım fiyatını 25 lira 44 kuruş olarak açıklamasına rağmen ÇAYKUR'un kota uygulaması, üreticiyi çaresiz bırakıyor. Özel sektörün 15-17 lira arasında değişen fiyatlarla çay alması üreticileri zarar ettiriyor.
“Bu sıcaklarda çay topluyoruz, parayı Mart’ta alıyoruz”
Çay üreticisi Zeliha Aydemir, “Bu sıcakta topladığım çayın parasını seneye Mart ayında alacağım. Devlet almıyor zaten. Günüm var ama sadece iki gün verebiliyorum. Bitirmek için bir buçuk ay çay toplamam lazım. Bu yüzden özel sektöre neredeyse bedavaya veriyoruz, para kazanamıyoruz” sözleriyle yaşadığı mağduriyeti dile getirdi.
“17 liraya sat, 3 lira için uğraş”
Bir diğer üretici Muharrem Başar ise fiyat belirsizliğine ve yüksek maliyetlere dikkat çekti:
“Peşin paraya 17 liraya çay veriyoruz. Bunun 10 bin lirası maliyete gidiyor. Sana kalacak 3 bin lira bile değil. Mazot, gübre, işçilik, yemek, nakliye derken geriye hiçbir şey kalmıyor. Herkes çayın bitmesini bekliyor ama bizim de çözümümüz yok. 46 yaşındayım ama kendimi 50 yaş üstü hissediyorum.”
Üretici Melek Aydemir de üçüncü sürgünün çok kötü geçtiğini, kota nedeniyle birçok üreticinin çareyi özel sektörde aradığını söyledi:
“Peşin satışlarda 15-16 liraya veriyoruz. Ama özel sektör seneye, 2026’ya vadeli alım yapıyor. Çalışıyoruz ama elimizde hiçbir şey kalmıyor. Borç alıp işçiye ödeme yapıyoruz. Ne yapsın bu vatandaş?”
Üretici için umut yok, gelecek belirsiz
Artan maliyetler, kota uygulaması ve fiyat istikrarsızlığı nedeniyle çay üreticisinin kazancı her geçen yıl düşüyor. Üreticiler, "Kendi toprağımızda, emeğimizle amele gibiyiz" diyerek, yetkililere çağrıda bulundu: "Bu sistem değişmeli, yoksa çay tarlaları da biz de tükeneceğiz."
