Brezilya’da Ulusal Kongre’nin milletvekillerine geniş dokunulmazlık sağlayacak düzenlemeleri ve aşırı sağcı eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya af yolunu açabilecek yasaları gündeme alması, ülke genelinde kitlesel protestolara yol açtı.
Bir düzineden fazla kentte on binlerce kişi sokaklara çıkarak, “Kendi çıkarlarını halkın sorunlarının önüne koyuyorlar” diyerek Kongre’yi protesto etti.
Rio de Janeiro’nun Copacabana sahilinde düzenlenen mitingde, diktatörlük döneminde sansüre direnen müzik efsaneleri Caetano Veloso, Chico Buarque ve Gilberto Gil sahne aldı. Sanatçıların bir araya gelmesi, protestolara güçlü bir sembolik anlam kazandırdı.
Başkent Brasilia’daki eylemlere katılan 34 yaşındaki çevreci Aline Borges, Kongre’ye duyduğu öfkeyi, “Suçlular ve yolsuzlardan oluşan bu Kongre, kendilerini koruyacak bir yasa peşinde” sözleriyle dile getirdi.
“KALKAN YASASI” VE “HAYDUT YASASI”
Alt meclis, milletvekillerinin yargılanmasını zorlaştıran “Kalkan Yasası”nı kabul etti. Bu düzenlemeye göre, bir milletvekilinin yargılanabilmesi için gizli oylamada diğer vekillerin onayı gerekecek.
Ertesi gün ise sağ muhalefet tarafından desteklenen ve muhaliflerce “Haydut Yasası” olarak adlandırılan af yasası gündeme alındı. Yasa, Bolsonaro ve 2023 Ocak ayındaki ayaklanmaya katılan yüzlerce destekçisini kapsayabilir.
Yargıtay tarafından 27 yıl üç ay hapse mahkûm edilen Bolsonaro, şu anda ev hapsinde. Eski lider, seçimleri devirmeye çalışmak, “suç örgütü kurmak” ve Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’ya suikast planlamakla suçlanıyor.
Bolsonaro, tüm suçlamaları reddediyor ve 2026’da aday olacağını söylüyor. Ancak en az 2030’a kadar seçimlere katılması yasak.
Ülkede derin kutuplaşma sürüyor. Datafolha’nın son anketine göre halkın yüzde 50’si Bolsonaro’nun hapse girmesi gerektiğini düşünürken, yüzde 43’ü buna karşı çıkıyor.