Salgında her gün 200’den fazla insan yaşamını yitirirken aşılama sayılarındaki düşüş devam ediyor. Uzmanlar, artık aşının kişilerin tercihine bırakılmaması, aşısız kişilere yönelik kısıtlamaların getirilmesi, etkili kampanyalar düzenlenmesi gerektiğini söylüyor. 1,5 MİLYON DOZ VAADİ Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, geçen mayıs ayında yaptığı açıklamada, “Altyapı olarak günde 1,5 milyondan fazla aşı yapabilme potansiyelimiz var” demişti. Gelinen noktada günde değil, haftada yapılan toplam aşı dozu sayısı bile 1,5 milyonu bulmuyor. 18-24 Ekim haftasında toplam 1,2 milyon doz aşı yapıldı. Bu sayı 25-31 Ekim ve 1-7 Kasım haftalarında 1 milyona düştü. 8-14 Kasım haftasında ise 1 milyonun da altına inerek 988 bine geriledi. Buna göre, bir günde yapılan ortalama aşı sayısı 200 bin doz bile değil. 18-24 Ekim haftasında günde ortalama 183 bin doz aşı yapılmıştı. Bu sayı 8-14 Kasım haftasında 141 bin doza düştü. 1-18 Kasım arasında iki gün dışında günlük aşılama sayısı 200 bini hiç geçmedi. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 18 Kasım günü ülke genelinde toplam yapılan aşı sayısı 146 bin 728 dozdu. Aşılamada 310’uncu gün geride kalırken, ülkede nüfusun yalnızca yüzde 59,6’sı iki doz aşılı. Bu orana üçüncü dozunu yaptırması gereken ancak yaptırmamış kişilerin de dâhil olduğu düşünüldüğünde, tam aşılıların oranının daha da düşük olduğu görülüyor. Halen 18 yaş ve üstünde 6 milyon, 12 yaş ve üstünde 12,5 milyona yakın kişi tek doz aşı bile yaptırmış değil. Halk Sağlığı Hekimi Uzm. Dr. Nasır Nesanır HİÇBİR DÜZENLEME YOK Hastanelerin yoğun bakım servisleri, aşısız ya da eksik aşılı kişilerle dolu. Uzmanlar, Covid-19 nedeniyle ölenlerin yüzde 90’ından fazlasının bu kişilerden oluştuğunu vurguluyor. Tablo buyken Bakan Koca, sosyal medya hesabından çağrı yapmakla yetiniyor. Etkili bir aşı kampanyası yürütülmezken aşısızları aşı olmaya teşvik edecek herhangi bir düzenleme de yapılmıyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu’ndan Halk Sağlığı Hekimi Uzm. Dr. Nasır Nesanır da bu noktaya dikkat çekiyor: “Biz mayıs ayından beri aşıyla ilgili düzenleme yapılması gerektiğini söylüyoruz. Eğitim, sağlık gibi alanlarda aşının zorunlu olması, aşısızlara dönük birtakım kısıtlamaların getirilmesi gerektiğini söylüyoruz. Genç nüfusta, öğrenciler ve gebeler arasında aşılanma oranları düşük, etkili bir aşı kampanyası yürütülmeli diyoruz. Ama gebeler için bile gerekli düzenlemeyi daha geçen eylül ayında yaptılar. Onlar bu düzenlemeyi yapana kadar yüzlerce gebe yaşamını yitirdi.” Günde 150-160 bin doz aşı yaparak salgınla mücadele edilemeyeceğini vurgulayan Nesanır, “Şu anda nüfusun yalnızca yüzde 60’ı iki doz aşılı. Göçmenlerin durumu nedir, hiç bilmiyoruz” diyor. Avrupa’da önlemler artarken Türkiye’nin neredeyse salgınla mücadeleyi tamamen bıraktığını belirten Nesanır, şöyle devam ediyor: “Sürü bağışıklığı olsun, enfeksiyonu kim kaparsa kapsın diye düşünüyorlar sanırım. Ne aşılamayı artırmaya ne de toplumsal hareketliliği kontrol altına almaya yönelik bir düzenleme var. Okullar tatile girdi, bu süreçte okullarda aşı istasyonları kurulamaz mıydı, etkili bir aşılama kampanyası yapılamaz mıydı? Üstelik Türkiye’de hep okullarda aşı kampanyaları sonuç alıcı olmuştur. Ama maalesef bir adım görmüyoruz.” ETKİSİZ İLAÇ VERECEĞİNE… “Sağlık Bakanlığı binlerce kişiye Covid-19’a karşı hiçbir klinik etkinliği olmayan Favipiravir ilacını dağıtacağına günde en az 1 milyon aşı yapabilmek için gerekli düzenlemeleri yapmalı” diyen Uzm. Dr. Nesanır, aşılama oranının artırılması için acilen atılması gereken adımları ise şöyle sıralıyor: “Bir an önce etkili aşı kampanyaları düzenlenmeli. Özellikle 60 yaş üstünde aşısız veya eksik aşılı kimse kalmamalı, özel bir çalışma yapılmalı bu konuda. Birçok ülkede aşılama yaşı 5’e düştü, biz de de bir an önce düşürülmeli. AVM’lerde, işyerlerinde, toplu taşımada, ibadethanelerde ve sosyal etkinliklerde aşısızlara yönelik kısıtlamalar getirilmeli.” AVUSTURYA’DA AŞI ZORUNLU OLACAK Avrupa ülkelerinde vaka sayılarındaki artış nedeniyle Covid-19 önlemleri sıkılaştırılıyor. Avusturya, artan Covid-19 vakaları nedeniyle 20 gün süresince ülke genelinde sokağa çıkma kısıtlaması uygulama kararı aldı. Ülkede ayrıca, şubat ayından itibaren herkese aşı zorunluluğu getirildi. Böylece Avusturya sokağa çıkma yasağına geri dönen ve aşıyı da zorunlu hale getiren ilk Avrupa ülkesi oldu. Yunanistan’da da aşısızlara yönelik kısıtlamalar artırılıyor. Ülkede yarından itibaren aşı olmamış erişkinler lokanta ve kafeteryaların yanı sıra sinema, tiyatro, müze, spor salonu gibi kapalı alanlara giremeyecek. Kiliselere ise sadece test sonucu ibraz ederek girebilecekler. 60 yaş üstü kişilerin kapalı alanlara girebilmesi içinse ikinci dozun üzerinden en fazla 7 ay geçmiş olması, 7 ayı geçenlerin üçüncü dozu da yaptırmış olması gerekecek.