Uluslararası Para Fonu, 35 ila 40 ülkenin “borç sıkıntısı içinde” olduğuna inanıyor. Bir ülkenin borcunu ödemekte sıkıntı çekmesi, örneğin borçların ödenmesi veya yeniden yapılandırılması gibi durumlar olarak tanımlanır.

‘’TAM BİR KRİZ VAR’’

Ancak New York Üniversitesi Uluslararası İşbirliği Merkezi merkezli Pathfinders for Peaceful, Just and Inclusive Societies tarafından yürütülen araştırmaya göre, bu rakam ağır bir küçümseme. Araştırmacılar, sürdürülemez yükselen borç seviyelerinin yüksek gelirli ülkeler ile yoksul ülkeler arasında eşitsizliğin arttığını söyledi.

Raporda, “Bir dizi kritere göre borç sıkıntısı içinde olarak görülen ülkelerin bir listesini hazırladık ve çoğunluğu hala Covid-19’un üçüncü veya dördüncü dalgasıyla karşı karşıya olsa da, yaklaşık 100 ülkenin bu dönemde bütçe açıklarını azaltmak zorunda kalacağını tahmin ediyoruz’’ denildi. Raporda, “Ayrıca, bu borcu iptal etme yeteneği karmaşık, çünkü bu ülkelerin çoğu özel borç verenlerden imtiyazsız şartlar altında borç aldı. Şimdi tam bir kriz var” diye eklendi. 

‘’TUNUS BAŞTA GELİYOR’’

Raporun baş yazarı Faiza Shaheen, borç sıkıntısı çeken ülkeler arasında siyasi karışıklık yaşayan Tunus'un yanı sıra Zambiya ve Gana'yı da içerdiğini söyledi. Shaheen, Zambiya'nın geçen yıl salgın sırasında borcunu ödemeyen ilk Afrika ülkesi olduğunu ve şimdi yıllık hükümet gelirinin yüzde 44'ünü alacaklılara tahsis etmesi gerektiğini söyledi. Gana, ulusal bütçesinin yaklaşık yüzde 37'sini borç faiz ödemelerine harcıyor.

Araştırmacılar, borç/GSYİH oranı, borç/ihracat oranı ve BM Kalkınma Programı tarafından mali açıdan savunmasız olarak belirlenen ülkeler de dahil olmak üzere, artan borç seviyeleri nedeniyle savunmasız sayılan ülkeleri belirlemek için çeşitli göstergeler kullandılar. Ülkenin kredi notu ve büyüme yörüngesi, borç yüküyle karşılaştırıldı.

Shaheen, “Yoksul ve orta gelirli ülkeler aşı satın almak için daha fazla borca girdikçe veya yıl sonuna kadar aşı kapsamının yalnızca yüzde 20'sini vaat eden BM'nin Covax hareketine güvenmek zorunda kaldıkça durum daha da kötüleşiyor” dedi.

(Guardian)