Erken emekliliğin getirdiği finansal zorluklar ve yüksek enflasyon nedeniyle birçok emeklinin çalışma hayatına geri dönmek zorunda kaldığını belirten Karakaş, emekli maaşını kesintiye uğratmadan nasıl çalışılabileceğine dair önemli bilgiler verdi.
Emekli maaşı kesilmeden çalışma: Sosyal Güvenlik destek primi (SGDP)
SGK Uzmanı İsa Karakaş'a göre, emeklilerin maaşlarının kesilmesi endişesi olmadan çalışabilmeleri için "sosyal güvenlik destek primi (SGDP)" uygulaması büyük önem taşıyor. Bu uygulama, mevcut emekliler ile 2008 yılı Ekim ayı başından önce sigortalılığı bulunanlar için geçerli.
SGDP'ye Tabi Olma Şartları:
-
Sigortalıların SGDP uygulamasına tabi olup olmayacağı, ilk defa sigortalı olunan tarihe göre değişiklik gösteriyor.
-
Emeklilik aylığı bağlandıktan sonra çalışmaya başlayanlar, işe giriş bildirgelerinde tüm sigorta kollarına tabi çalışmayı tercih edebileceği gibi, SGDP'ye tabi çalışarak aylıklarının kesilmemesini de talep edebilirler.
-
Aynı işveren yanında çalışmaya devam edenler, "Sigortalı Tercih Bildirim Formu" ile SGDP'yi seçebilir veya aylıklarını kestirip tüm sigorta kollarına tabi olmayı tercih edebilirler.
SGDP Oranları ve Ödemeler:
-
İşçi statüsünde veya diğer SSK (4/1-a) kapsamında çalışan emeklilerin brüt prime esas kazançları üzerinden %30 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilmektedir.
-
Bu oranın dörtte birini sigortalı (emekli) öderken, kalan dörtte üçünü ve ek olarak %2,25 oranında iş kazası-meslek hastalığı priminin tamamını işveren öder.
-
Örnek: Aylık brüt 60.000 TL alan bir emeklinin ödeyeceği SGDP primi 4.500 TL olacaktır. İşveren ise bu durumda %22,5 prim hissesi ve %2,25 kısa vadeli sigorta kolları primi ile toplamda %24,75 oranında prim ödemekle yükümlü olacaktır.
SGDP'nin Faydaları:
-
SGDP ödenen veya bildirilen süreler, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim gün sayısına eklenmez.
-
Bu primler ikinci bir emekliliğe yol açmaz ve mevcut emeklilik aylığına ek bir fayda sağlamaz.
-
Ödenen SGDP primlerinin toptan ödeme şeklinde geri alınması da mümkün değildir.
-
İş kazası veya meslek hastalığı durumunda, SGDP'ye tabi çalışan sigortalılar gerekli yardımları alabilirler.
Kamuda çalışacak emeklilere tek maaş kısıtlaması!
Emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar için kamu sektöründe çalışma konusunda önemli bir kısıtlama bulunmaktadır. Genel bütçeye dâhil daireler, belediyeler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklar gibi kurumlarda çalışan emeklilerin aylıkları kesilmeden görev yapmaları mümkün değildir.
-
Kamu kuruluşlarında çalışmaya başlayan sigortalılar, aylıklarını kestirmek zorundadır.
-
Bu kişilerden uzun ve kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primi alınırken, Sosyal Güvenlik Destek Primi'ne tabi tutulmazlar.
Kendi adına çalışan emekliler (Bağ-Kur kapsamı)
SSK (4/1-a), Bağ-Kur (4/1-b) veya Emekli Sandığı (4/1-c) kapsamında emeklilik aylığı alanlar, emeklilikten sonra kendi adlarına iş yeri açmaları, şirket ortağı olmaları veya bağımsız çalışmaları durumunda Bağ-Kur (4/1-b) kapsamına girerler.
-
Belirtilen şekilde Bağ-Kur kapsamına giren emeklilerden sosyal güvenlik destek primi de dahil olmak üzere herhangi bir prim kesintisi yapılmamaktadır.
Bu detaylar, emeklilerin çalışma hayatına dönüşlerinde karşılaşabilecekleri farklı senaryoları ve buna göre yapılması gerekenleri net bir şekilde ortaya koyuyor. Emeklilik sonrası çalışma planlarınız varsa, hangi kategoride yer aldığınızı ve buna göre hangi kurallara tabi olduğunuzu dikkatlice incelemeniz önemlidir.