İsrail basınında, Hamas'ın kabul ettiği Gazze’de ateşkesin sağlanması için ABD ile arabuluculuk yapan Mısır ve Katar’dan gelen yeni esir takası anlaşması ve ateşkesi önerisiyle ilgili medya ve diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberlerde İsrail'in arabuluculara cuma gününe kadar yanıt vereceği belirtildi.

Yeni plana göre 60 günlük ateşkes sırasında müzakereler sürerken Hamas hayatta kalan ve ölen esirlerin yarısını teslim edecek. Bunun karşılığında İsrail hapishanelerinde bulunan, aralarında müebbet hapis cezası verilenlerin de olduğu yaklaşık 150 Filistinli serbest bırakılacak.

Yeni öneri İsrail’in şartlarına uymuyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu hafta başında Hamas’ın gelecekte Gazze yönetiminde hiçbir rolünün olmayacağını söyledi. Netanyahu, herhangi bir olası anlaşma için beş temel şartını şöyle sıraladı:

"Hamas’ın silahsızlandırılması; tüm rehinelerin (yaşayan ve ölü) iadesi; Gazze’nin silahtan arındırılması; İsrail’in güvenlik kontrolünün devamı ve ne Hamas ne de Filistin Yönetimi’nin yer alacağı alternatif bir sivil yönetimin kurulması."

Yeni ateşkes önerisi ise bu gibi konuların görüşülmesini 60 günlük müzakere sürecine yayıyor.

Öte yandan İsrail basınına konuşan üst düzey bir siyasi yetkili, “Politikamız tutarlı ve değişmedi, İsrail tüm 50 rehinenin serbest bırakılmasını talep ediyor” dedi. Hamas’ın elinde kalan 50 esirden 20’sinin hala hayatta olduğu tahmin ediliyor. İsrail daha önce tüm rehinelerin bir anda serbest bırakılması konusunda ısrarcı olduğunu belirtmişti. Ancak yeni esir takası önerisi koşulu kapsamıyor.

Netanyahu, konuyla ilgili güvenlik kabinesini henüz toplamadı. İsrail hükümetinin kabine toplantısı yarın yapılacak. Herhangi bir ateşkes ihtimali, Netanyahu’nun aşırı sağcı müttefikleri tarafından reddediliyor. Ancak İsrail’de savaşın son bulması ve kalan esirlerin geri getirilmesi için yapılan sokak protestoları da devam ediyor. Sonbaharda yolsuzluk davasının yeniden başlaması beklenen Netanyahu için en büyük risk, hükümetinin düşmesi ve erken seçimlere gitmek zorunda kalması olarak görülüyor.

Esir İşleri Koordinatörü Gal Hirsch, dün esir yakınlarına, görüşmelerin büyük gizlilik altında yürütüldüğünü ve ayrıntı paylaşamayacağını söyledi.

İstanbul’da yeni ulaşım dönemi: Dev iskele taşınıyor
İstanbul’da yeni ulaşım dönemi: Dev iskele taşınıyor
İçeriği Görüntüle

’’Top İsrail sahasında’’

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid El-Ansari dün Hamas’ın kabul ettiği ateşkes teklifinin, daha önce Witkoff tarafından ortaya konan plana “neredeyse tamamen benzediğini” söyledi. Sözcü, Hamas’ın “çok olumlu bir yanıt verdiğini, bunun daha önce İsrail tarafının da kabul ettiğiyle neredeyse aynı olduğunu” söyledi. El-Ansari, İsrail yanıt vermeden hiçbir anlaşmanın sonuçlanamayacağını belirterek, “İsrail’in yanıtı için bir takvimimiz yok, ancak bunun hızlı ve olumlu olmasını umuyoruz” dedi. Sözcü ayrıca, bir ateşkes sağlanırsa bunun “geçmişte olduğu gibi değil, derhal uygulanması gerektiğini” vurguladı.

Mısır tarafından önceki gün yapılan açıklamada da Katar ile birlikte yeni teklifin İsrail’e iletildiği ve “topun artık İsrail’in sahasında olduğunu” belirtildi. Öte yandan Suudi Arabistan merkezli El-Arabiya’ya konuşan Mısırlı kaynaklar, “Güvenlik durumu, tüm yaşayan esirlerin tek bir aşamada serbest bırakılmasına izin vermiyor” dedi. Mısırlı kaynaklara göre de İsrail’in hafta sonuna kadar yanıt vermesi bekleniyor. Arabulucuların İsrail müzakere heyeti ile yeni bir toplantı planlandığı, ateşkes kapsamında Gazze’nin iç güvenliğinden Hamas’ın sorumlu olmayacağı, yeni bir yardım dağıtım sistemi kurulacağı ve Hamas’ın silahlarının ateşkes sürecinde teslim edileceği konuşuluyor.

Hamas’ın tavizleri

Üç buçuk hafta önce Hamas, müebbet hapis cezası alan 200 mahkumun serbest bırakılmasını talep ederken İsrail 125’e onay vermişti. İsrail medyasına göre Hamas şimdi talebini 140–150’ye düşürdü, fark 25’e indi. Hamas ayrıca güvenlik tampon bölgesi konusunda esneklik gösterdi; İsrail’in bin ila bin 200 metre talebine karşı 800 ila bin metreyi kabul etti.

İsrail medyasına konuşan Arap bir diplomat, önerinin McGurk planının çerçevesi üzerine inşa edildiğini olduğunu söyledi. Kaynağa göre İsrail öneriyi kabul ederse, kalan ayrıntıların netleştirilmesi için Doha veya Kahire’de görüşmeler yapılabilir ve ABD Başkanının özel temsilcisi Brett McGurk’ün de bölgeye gitmesi muhtemel.

İsrail, 2023 yılının Ekim ayında başlayan savaşta Gazze’de 62 binden fazla Filistinliyi öldürdü. Harabeye dönen bölgede kıtlık ve salgın hastalıklar baş gösterdi. Kasım ayında Uluslararası Ceza Mahkemesi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Gazze’de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle tutuklama emri çıkardı. İsrail ayrıca, bölgedeki savaşı nedeniyle Uluslararası Adalet Divanı’nda soykırım davasıyla karşı karşıya bulunuyor.