Türk Lirası’ndaki yüksek değer kaybı ve petrol fiyatlarındaki oynaklık, akaryakıt almak isteyen kamu kurumlarını vurdu. Kamu kurumları ihtiyacı olan akaryakıtı serbest piyasadan almak için ihaleye çıkıyor. Ancak yılbaşından bu yana yerel yönetim ve çeşitli bakanlıklara bağlı kuruluşların yakıt almak için açtığı ihalelerin 180’i iptal edildi. Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) verilerine göre, 180 ihalenin 150’sinin iptal gerekçesi olarak “teklif veren istekli çıkmaması”, 30’unun ise “tekliflerin ayrılan ödeneğin üzerinde” olması gösterildi. Kamu, açık ihale usulüyle yapılan alımlarda fiyat avantajı sağlyor, piyasa fiyatının altında toplu akaryakıt alımı yapabiliyor. Şirketler, fiyatı sürekli değişen akaryakıtı kurumlara uzun bir dönem boyunca sabit fiyattan verip zarar etmek istemeyince ya ihalelere teklif vermiyor ya da yüksek tekliflerle kendini korumaya çalışıyor. İhaleler, teklifsizlik ve yüksek teklifler nedeniyle iptal edilince kurumlar Kamu İhale Yasası’nın 21. maddesine dayanarak “pazarlık usulüyle” alım yapıyor. Bu yolla gerçekleşen alımlarda fiyat avantajı yitiriliyor ve kamunun yüksek tüketim miktarına karşın indirimsiz yakıt kullanarak zarara uğramasına neden oluyor. '21. MADDE ÇÖZÜMÜ' Kamu İhale Yasası’nın 21. maddesinin a bendi “ihaleye teklif verilmemesi” durumunda, pandemi döneminde sıkça başvurulan b bendi ise “acil durumlarda” pazarlık usulü ihale yapılmasına olanak sağlıyor. Yasanın 21. maddesinin b bendi şöyle: “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.”