Vatandaşı zorlayan en önemli konuların başında gelen kiralık daire fiyatlarındaki artışta ipin ucu iyice kaçtı. Sozcu.com.tr'de yer alan habere göre, çeşitli ilan sitelerinde 1+1 dairelere bile 15 bin TL’yi bulan fiyatlar istenmesi pes dedirtti. Beklenen büyük İstanbul depreminde yıkılma tehlikesi bulunan eski binalarda da durum farklı değil. 25-30 yaşın üzerindeki yapılarda ortalama büyüklükteki bir daire kirası geçen yıl 2 bin 500- 4 bin TL aralığında değişirken, bu yıl 7 bin TL’den başlayıp 20 bin TL’yi aşabiliyor. Yani geçen yıl bir önceki yıla göre iki kat zamlandığı için gündem olan bu daireler, son bir yılda ortalama yüzde 200 daha zamlanmış oldu. Sıfır binalarda ise bu fiyatlar semtine göre değişmekle birlikte 40 bin TL’ye kadar çıkıyor. Herkesin kafasında ise aynı soru var: Bu daireleri bu fiyatlara kim tutuyor ya da tutabilen var mı? 5 bin 500 TL’lik asgari ücretin ortalama ücret haline geldiği konuşulan Türkiye’de, aylık 10 bin TL’yi aşan kira bedellerini kimin ödeyebildiği ve fiyatların ilerleyen dönemlerde nasıl seyredeceğini uzmanlarıyla konuştuk. ‘MECBURİYETTEN TUTULUYOR, ÖDEME YAPILAMIYOR’ Sozcu.com.tr’ye konuşan Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Ahmet Büyükduman, arzın talebe yetişmediği zamanlarda konut ya da kira bedellerinin gelirin üzerinde artış gösterebileceğine dikkat çekti. İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa ise, “Söz konusu yüksek kiraların istendiği daireleri tutabilen tek tük kişi çıkıyor ama çok azı bu kiraları ödeyebiliyor” dedi. “Bu evleri mecburiyetten tutan bazı vatandaşlar da var ama onlar da bir müddet sonra ödeme yapamıyor” diyen Aşa, “Şu anki kiralar ödenemeyecek meblağlarda. Ödenemiyor da zaten. Böyle bir tablo var şu an” diye konuştu. DAVALARIN YÜZDE 40’I GAYRİMENKULLERLE İLGİLİ Aşa’nın verdiği bilgiye göre, yüksek kira bedellerinden kiralık evlere talep azaldı. Kira fiyatlarının geldiği seviyeden dolayı halihazırdaki davaların yüzde 40’ının gayrimenkulle ilgili olduğunu da belirten Aşa, “Mal sahipleri ile kiracılar arasında çok büyük gerginlikler yaşanıyor. Vatandaş ‘fiyatlar yüksek, ev bulamıyoruz. Bulsak da çok yüksek bedeller isteniyor’ ya da ‘ev sahibi kapıma dayanıyor’ gibi şikâyetlerle bize gelirken, ev sahipleri de ‘kiracı evimi yaktı’ gibi şikâyetlerle geliyor. Biz meslek odasıyız ama bu sorunlarla muhatabız” dedi. İSTANBUL’DA KİRALARA BİR YILDA YÜZDE 200 ZAM Peki, kira fiyatlarındaki artış hızı yavaşlar mı? Aşa’nın tahminlerine göre, konut fiyatları azalan talebin de etkisiyle gelecek seneden itibaren bir miktar düşmeye başlayacak. İstanbul’da kira fiyatlarının son bir yılda yüzde 200 arttığı bilgisini veren Aşa, “Tahminlerimiz, kiraların gelecek yıldan itibaren düşmesi yönünde. Eylül, ekim, kasım aylarında üniversite öğrencilerinin etkisiyle talep oluşacaktır, fiyatlar oynayabilir ama önümüzdeki yıl kira bedellerinde yüzde 25-30 oranlarında bir düşüş bekliyoruz” dedi. Ancak bu artış, son bir yılda yüzde 200 artan fiyatlar karşısında oldukça sınırlı kalmış olacak. FİYATLAR NEDEN YÜKSEK? Sektör temsilcilerine göre, fiyatlardaki artışın temel nedenlerinden biri olan arz eksikliği giderilmeden, talebe yetecek arza ulaşılmadan fiyatlar artmaya devam edecek. Ancak yeni binaların inşa edilmesi de inşaat maliyetlerindeki rekor artışların sürmesi sorunuyla karşı karşıya. TÜİK’in bugün haziran ayına ilişkin açıkladığı İnşaat Maliyet Endeksi’ne göre, maliyetler haziranda yıllık yüzde 106,87 artarak yeni bir rekor kırdı. Döviz kurunun belli bir seviyede sabitlenip, inşaat maliyetlerinin düşmesiyle fiyatlarda da kalıcı bir sabitlenmenin yaşanabileceğine dikkat çeken sektör temsilcileri, fiyatlardaki düşüş için ise müteahhitlerin önünü görmeye, öngörülebilir bütçe yapabilmesine ve üretime geçmelerine bağlı olduğunu vurguluyor.