PKK’nın 12 Mayıs'ta duyurduğu fesih kararından sonra, sürecin bundan sonra nasıl ilerleyeceği konusunda MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin komisyon kurulması çağrısı üzerine, siyasiler hem TBMM kulislerinde hem de basına yaptıkları açıklamalarla görüşlerini ifade etmeye başladı.
Meclis İçtüzüğü’ne göre, komisyonun hangi yöntemle kurulacağı; çalışma kapsamını, katılımcıları, çalışma süresini ve yasal yönden bağlayıcılığı doğrudan belirleyeceği için en uygun yöntemin, araştırma veya ihtisas komisyonu oluşturulması yerine TBMM Başkanlığının kararıyla kurulması olduğu görüşü ağırlık kazanıyor.
Bu görüşünü savunan siyasiler, İhtisas Komisyonu’nun 21 üyeden oluştuğuna işaret ederek, böyle toplumsal önem taşıyan bir konuda geniş kesimlerin temsil edilemeyeceğine işaret ediyor. Araştırma komisyonunun ise hem çalışma süresinin üç veya altı aylık olması hem de yaptırım gücü bulunmadığı iddiasıyla uygun olmayacağı görüşü dile getiriliyor.
Bunun yerine, Cemil Çiçek'in Meclis Başkanlığı döneminde 2011 yılında kurulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu ile İsmail Kahraman'ın Meclis Başkanlığı yaptığı dönemde oluşturulan İçtüzük Komisyonu'nu hatırlatılarak, TBMM Başkanlığı kararıyla özel bir komisyon oluşturulmasının en uygun seçenek olduğu vurgulanıyor.
Bahçeli’nin komisyon oluşturulması çağrısı özünde kabul görse de komisyonun kimlerden ve nasıl oluşacağı konusuna bazı partiler temkinli yaklaşıyor.
100 kişilik bir komisyonda çoğunluğun iktidar partilerinden oluşması halinde, bunun bir baskı oluşturacağı dile getiriliyor. TBMM’de AK Parti-MHP ittifakına DSP ve HÜDA PAR’ın destek verdiği, TBMM’de grubu bulunan 6 siyasi partiden 4’ünün, 16 siyasi partiden ise 12’sinin muhalefet blokunda yer aldığı, ancak temsil oranı dikkate alınırsa, komisyonda çoğunluğun AK Parti ve MHP’de olacağına işaret ediliyor.
100 üyeli bir komisyonun nasıl çalışacağı, söz hakkı, konuşma süreleri gibi teknik konuların nasıl düzenleneceği, sağlıklı tartışma ortamı oluşturulup oluşturulmayacağı konularında da soru işaretleri bulunduğu kulislerde dile getiriliyor.Soru işaretlerine karşın, komisyon oluşturulma yönünde bir karar alınacaksa Meclis'in yaz dönemi için tatile girmeden önce alınması gerektiği kulislerde konuşuluyor.
'KOMİSYON KURULMASI AKLA EN YATKIN SEÇENEKTİR'
Devlet Bahçeli, 18 Mayıs’ta yaptığı yazılı açıklamada, “Önümüzdeki dönemin yol haritasını belirlemek üzere anayasal görev, yetki ve sorumlulukla birlikte milli iradenin tecelligahı olan TBMM’de bütün toplumsal kesimlerin temsilcileri olan siyasi partilerin katılımı ile bir komisyon kurulması akla en yatkın seçenektir. Teamüllere uygun olarak TBMM Başkanı’nın çağrısı ile “Yeni Yüzyılın Terörsüz Türkiye Stratejisi; Milli Birlik ve Dayanışma Komisyonu” kurulması samimi teklif ve temennimizdir. Komisyon çalışmalarının geniş katılımlı ve şeffaf yürütülmesi amacıyla, Gazi Meclis’te temsil edilen 16 siyasi parti temsilcilerinin bulunacağı komisyon 100 üyeden oluşmalı, çalışma şartlarına göre komisyonlar kurulmalıdır. İkinci olarak, TBMM’de temsil edilen her siyasi parti en az bir üye ile temsil edilmeli, diğer üyeler grubu bulunan partilerin temsil oranına göre belirlenmelidir. Üçüncü olarak, TBMM’de temsil edilen her siyasi parti komisyonda çalışmak üzere alanlarında uzman iki kişi görevlendirebilmelidir. Dördüncü olarak, komisyon çalışma usul ve esaslarını kendi belirlemelidir. Beşinci olarak, TBMM Başkanı komisyona başkanlık etmelidir. Altıncı olarak, komisyonda kararlar salt çoğunlukla alınmalıdır” açıklamasında bulunmuştu.
'SİYASİ PARTİLERİN GÖRÜŞLERİ ALINACAK'
Bahçeli’nin komisyon kurulmasıyla ilgili yaptığı açıklamanın ardından dün TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, “Terör örgütünün silah bıraktığı, kamuoyu tarafından da bütünüyle görüldükten sonra bunun siyaseten müzakeresi süreci başlayacak. İşte tam da TBMM'nin devreye gireceği yer burasıdır. Konunun ne olduğu, nasıl gelişeceği, nereye doğru evrileceği de siyasi olarak tartışılması gereken bir süreç olacak. Tabii ki burada siyasetin merkezi olan TBMM adrestir. Burada bir modalite ile komisyonun nasıl olacağı, konuşarak, partilerle tartışarak bir yol buluruz. Şu anda TBMM'de komisyon nasıl kuruluyorsa bunun için özel bir yasa çıkarmaya gerek olmayabilir. Ama bir modalitesini çalışacağız. Burada siyasi partilerin görüşlerini de farklı kanaatleri de alarak bir istikamet çizeceğiz" açıklamasını yapmıştı.
'SALT ÇOĞUNLUKLA OLMAZ'
CHP Genel Başkanı Özgür Özel de kurulacak komisyona yönelik "salt çoğunluk" önerisine karşı çıkarak, "CHP'nin yıllardır söylediği Meclis'te bir komisyon kurulması fikrine Devlet Bey'in dün yaptığı olumlu yaklaşım önemli ancak ne ben ne Devlet Bey, ne başka siyasi liderin 'Komisyon şu kadar kişiden oluşsun, şöyle kurulsun, bu kadar danışman olsun' dayatılacak hususlar değil. Ben Devlet Bey'in söylediği rakama ya da yöntemlere MHP'nin bir fikri olarak saygı duyuyorum ama Meclis'e böyle bir şey dayatılmaz. 'Toplumsal mutabakat' deniliyorsa o salt çoğunlukla olmaz. Salt çoğunluk dediği 'Gelin konuşun biz AKP ile anlaştık ne dersek o olur'. Bu olmaz. Mutabakat aranıyorsa nitelikli çoğunlukların aranması lazım" ifadesini kullanmıştı.
'BİLGİLENDİRME İSTİYORUZ'
Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Suat Kılıç da "Bu ahval ve şerait içerisinde Yeniden Refah Partisi’nin Meclis’te kurulması muhtemel 100 kişilik bir komisyonda yer alması söz konusu olmayacaktır. Biz bilgilendirme istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı tarafından bir liderler zirvesi toplanırsa, kaygılar giderilirse, liderler birinci elden, devlet tarafından bilgilendirilirse, Yeniden Refah Partisi de elbette ki bu konudaki konumunu gözden geçirecektir" dedi.
'BİLMEDEN SUÇA ORTAK MI OLSUN?'
İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu da bir televizyon kanalında “Herkes bilmeden bu suça ortak mı olsun? Yeni bir komisyon modeli neyi çözebilir? 100 kişilik bir komisyon ne konuşacak, neye karar verecek?” tepkisini göstermişti.
