Benzeri görülmemiş bir hızda aşı geliştiren ilaç şirketleri, üreticilerle her durum için ayrı ayrı sözleşmeler ve özel lisans anlaşmaları müzakere ettiklerini çünkü fikri mülkiyetlerini korumaları ve güvenliği sağlamaları gerektiğini söylüyor.
ARZI ARTTIRMAK İÇİN
Eleştirmenler, bu yaklaşıma virüsü daha ölümcül biçimlere dönüşmeden önce son verilmesini tavsiye ediyor. DSÖ, aşı üreticilerini "küresel arzı önemli ölçüde artıracak" bilgi birikimlerini paylaşmaya çağırdı.
Tüm dünyada, koronavirüs aşılarının arzı talebin çok gerisinde kalıyor ve mevcut sınırlı miktar zengin ülkelere gidiyor. DSÖ’ye göre şu ana kadar aşıların yaklaşık yüzde 80'i sadece 10 ülkede uygulandı.
Toplam nüfusu 2,5 milyar olan 210'dan fazla ülke ve bölge, geçen hafta itibarıyla tek bir doz bile almadı.
FABRİKALAR BOMBOŞ BEKLİYOR
Mesela Biovac fabrikası, dünyanın en endişe verici corona virüs varyantına ev sahipliği yapan Güney Afrika'da, boşta duruyor. Danimarka'da ise, Bavyera Nordik fabrikasının yedek kapasitesi ve 200 milyondan fazla doz üretme kapasitesi var, ancak aynı zamanda lisanslı bir corona virüs aşısı üreticisinden de haber bekliyor.
ŞİRKETLER İSTEMİYOR
Hükümetler ve sağlık uzmanları aşı kıtlığına iki potansiyel çözüm sunuyor.
Bunlardan biri, teknolojinin, fikri mülkiyetin ve verilerin gönüllü olarak paylaşılması için bir patent havuzu oluşturmak.
Ancak tek bir şirket verilerini paylaşmayı veya gerekli teknolojiyi aktarmayı teklif etmedi. Diğeri ise, salgın sırasında fikri mülkiyet haklarını askıya alma önerisi.
Ancak bunu, koronavirüs aşılarını oluşturmaktan sorumlu şirketlere ev sahipliği yapan Dünya Ticaret Örgütü'nden 119 ülke desteklerken, ABD ve Avrupa tarafından engellendi.
‘’COVAX YETERLİ’’
İlaç şirketleri, bu önerilerin yerine, zengin ülkelerin sahip oldukları aşıların çoğunu daha fakir ülkelere COVAX yoluyla vermeleri gerektiğini söylüyor. Ancak zengin ülkeler sahip olduklarından vazgeçmeye istekli değiller.
Avrupa Komisyonu başkanı Ursula Von der Leyen, aşıları tanımlamak için “küresel ortak fayda” ifadesini kullandı. Yine de, Avrupa Birliği aşılara ihracat kontrolleri uyguladı.
