En yaygın şekli BA.1 olarak bilinen Sars-CoV-2 virüsünün son derece bulaşıcı Omicron varyantı, artık küresel olarak neredeyse tüm corona virüs enfeksiyonlarının sorumlusudur.

Covid-19 vakaları bazı ülkelerde şimdiden zirve yapmış olsa da, bilim insanları şimdi, Avrupa ve Asya'nın bazı bölgelerinde BA.1'i geride bırakmaya başlayan BA.2 olarak bilinen yakın bir Omicron türünün neden olduğu vakalardaki artışı izliyorlar. İşte yeni alt değişken hakkında bildiklerimiz…

MUTASYONLARI KORKUTUYOR

Küresel olarak BA.1, 25 Ocak itibariyle kamuya açık virüs izleme veri tabanı GISAID'e sunulan sıralı vakaların yüzde 98,8'inden sorumluydu. Ancak Dünya Sağlık Örgütü'ne göre birkaç ülke BA.2'de son zamanlarda artışlar bildiriyor.

BA.1 ve BA.2'ye ek olarak, DSÖ, Omicron şemsiyesi altında diğer iki alt değişkeni listeler: BA.1.1.529 ve BA.3. Hepsi genetik olarak yakından ilişkilidir, ancak her biri, davranışlarını değiştirebilecek mutasyonlara sahiptir.

ABD'deki Fred Hutchinson Kanser Merkezi'nden bir virolog olan Trevor Bedford, Sars-CoV-2'nin evrimini izliyor. Cuma günü Twitter'da BA.2'nin Danimarka'daki vakaların yaklaşık yüzde 82'sini, İngiltere'de yüzde 9'unu ve ABD'de yüzde 8'ini temsil ettiğini yazdı. Analizini, GISAID veri tabanından gelen sıralama verilerine ve Birleşik Krallık'taki Oxford Üniversitesi'ndeki Our World in Data projesinden alınan vaka sayılarına dayandırdı.

DAHA BULAŞICI

Omicron'un BA.1 sürümünün izlenmesi, önceki sürümlere göre biraz daha kolaydı. Bunun nedeni, BA.1'de ortak bir PCR testinde kullanılan üç hedef genden birinin eksik olmasıdır. Bu kalıbı gösteren vakaların varsayılan olarak BA.1'den kaynaklandığı varsayılmıştır. ‘Gizli’ bir alt varyant olarak bilinen BA.2, aynı eksik hedef gene sahip değildir. Bunun yerine bilim insanları, GISAID gibi kamuya açık veri tabanlarına gönderilen virüs genomlarının sayısını izleyerek, Delta da dahil olmak üzere önceki varyantları olduğu gibi izliyorlar.

Bazı erken raporlar, BA.2'nin halihazırda aşırı derecede bulaşıcı olan BA.1'den bile daha bulaşıcı olabileceğini gösteriyor, ancak şu ana kadar aşı korumasından kaçma olasılığının daha yüksek olduğuna dair bir kanıt yok. Danimarkalı sağlık yetkilileri, daha ciddi hastalığa neden olmamasına rağmen, ön verilere dayanarak BA.2'nin BA.1'den 1,5 kat daha fazla bulaşıcı olabileceğini tahmin ediyor.

İngiltere'de, Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı tarafından 27 Aralık'tan 11 Ocak'a kadar temaslı takibine ilişkin bir ön analiz, BA.2 ile enfekte olmuş kişilerin temaslıları arasında ev içi bulaşmanın yüzde 13,4, diğer Omicron vakalarındaki yüzde 10,3’e kıyasla daha yüksek olduğunu göstermektedir. Ajans, aşı etkinliğinde bir fark olduğuna dair hiçbir kanıt bulamadı.

EN ÇOK AVUSTRALYA’DA

Avustralya Bilim Ajansı CSIRO'dan Covid-19 aşı araştırmacısı Prof. Seshadri Vasan, GISAID analizinin 27 Ocak itibariyle Avustralya dahil dünyanın dört bir yanından 10 bin 811 BA.2 dizisinin rapor edildiğini gösterdiğini söyledi. Ancak Dizilerin yüzde 90’ı üç ülkedendi: Danimarka (8 bin 357), Hindistan (711) ve Birleşik Krallık (607).

Vasan, "Şimdiye kadar, Danimarka'daki meslektaşlarımızdan elde edilen kanıtlar, daha hızlı yayılabileceği halde, şiddetin arttığına dair bir kanıt olmadığını gösteriyor. Bu nedenle sakin kalmak ve takviye dozu da dahil olmak üzere aşı yaptırmak ve sosyal mesafeyi, maskeleri ve yerel yönergeleri takip etmek gibi mevcut önlemleri sürdürmek önemlidir” dedi. (Guardian)