Mahkeme, sadece uzunluğu nedeniyle değil, aynı zamanda Belgrad'ın 1992-95 Bosna savaşındaki gizli rolü ve paramiliter grupların gizli devlet sponsorlarının yasal hesap verebilirliği hakkında söyleyecekleri nedeniyle de tarihidir.
ABD'nin eski savaş suçları elçisi ve Amerikan Uluslararası Hukuk Derneği Başkan Yardımcısı David Scheffer, “İki üst düzey Sırp yetkiliye karşı kapsamlı bir şekilde gerçekleşen bu dava, Belgrad'ın 1990'ların başında Bosna ve Hırvatistan'da etnik temizliği düzenlediğini kanıtlamak için bir test’’ dedi.
YENİDEN YARGILANDILAR
Devlet Güvenlik Servisi (DB) Eski Başkanı JovicaStanišić ve yardımcısı FrankoSimatović, ilk olarak 2003 yılında Hırvat ve Bosna savaşlarında savaş suçlarından sorumlu paramiliter grupları silahlandırmak ve yönetmekle suçlandılar. Bu isimler, bir zamanlar Sırbistan'ın en güçlü adamlarından ikisiydi. Stanišić'in ayrıca bir CIA muhbiri olduğu bildirildi ve ajans, mahkemeye onun yardımını anlatan gizli bir belge sunarak alışılmadık bir adım attı.
2013 yılında beraat ettiler ve yargılanan hâkimlerin çoğu, kovuşturmanın “ortak cezai amacı ilerletmek için gerekli niyetin” kanıtlanmadığına karar verdi. Bununla birlikte, 2015 yılında bir temyiz dairesi, yargılanan hâkimlerin suç ortaklığı kanıtlamak için yasal eşiği yanlış yorumladıklarına karar verdiğinde yeniden yargılama emri verildi.
‘’ZOR OLDUĞUNU GÖSTERİYOR’’
Raporda özellikle, Sırp olmayanlara etnik temizlik yapmak için geniş bir komploya yardım ve yataklık ettiklerinin kanıtı olarak suçların "belirli yönüne" dair kanıt isteyerek hata yaptıkları belirtildi. Bu “belirli yön” ilkesi o zamandan beri diğer yargıçlar tarafından bozuldu. İkinci duruşma Haziran 2017'de başladı ve bugün verilecek olan karar, mahkemede 228 gün ve 80 tanıktan sonra sonuca ulaşacak.
Utrecht Üniversitesi'nde tarih öğretim görevlisi olan Iva Vukušić, birçok bilim adamının bunun çatışmanın gerçekliğini yansıtmadığı konusunda hemfikir olduğunu söyledi. Vukušić, “Eski Yugoslavya mahkemesi, neredeyse 30 yıllık tarihinde hiçbir Sırp yetkiliyi Hırvatistan ve Bosna-Hersek'teki suçlardan mahkum etmedi’’ diyerek, ‘’Açık komuta zincirlerinin olmadığı bir sınırda bağımsız olduğu iddia edilen aktörler tarafından işlenen suçlar için suçlamada bulunmanın ve mahkum etmenin ne kadar zor olduğunu gösteriyor” şeklinde ekledi.
(Guardian)
