Tayvan, Kanada ve Brezilya gibi ülkeleri hedef alan kararlar, dünya genelinde ekonomik ve diplomatik yankılar uyandırdı. Hindistan’a uygulanacağı kararlaştırılan yüzde 50 gümrük tarifesi ise 27 Ağustos’ta yürürlüğe girecek. Trump, küresel ticaret sistemini “adil” hale getirmeyi hedeflediğini iddia ederken; bazı müttefik ülkeler, Washington ile özel anlaşmalar yaparak indirimli tarifeler aldı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın dünya genelinde 90'dan fazla ülkeye yönelik kapsamlı yeni gümrük tarifeleri, bugün yürürlüğe girdi. Trump, gümrük tarifelerinin yürürlüğe girmesinden hemen önce, sosyal medya platformu olan Truth Social’dan yaptığı açıklamada, “Gece yarısı itibarıyla milyarlarca dolarlık tarifeler artık ABD’ye yöneliyor” dedi.
Trump yönetimi, geçen hafta çok sayıda ticaret ortağına yönelik ithalat vergilerinin bir listesini açıkladı ve ülkelerin, ABD ile anlaşmaya varmaları için tanınan süreyi 7 Ağustos'a kadar uzatmıştı. Bu ülkeler, Trump'ın “karşılıklı gümrük vergileri” olarak adlandırdığı vergileri düşürmek ya da sıfırlamak üzere Washington ile anlaşmaya varmaya çalışıyor.
Trump’tan Hindistan’a yüzde 50 gümrük tarifesi
Trump, daha önce de Hindistan'ı, Rus petrolü alımını durdurmadığı takdirde ülkeye yüksek tarifeler uygulayacağını belirtmişti. Bunun üzerine Trump, dün dünyanın en büyük üçüncü enerji ithalatçısı olan Hindistan'a uygulanan toplam gümrük vergisini yüzde 50'ye yükseltti. Bu tarife, 27 Ağustos'ta yürürlüğe girecek. Yeni Delhi, bu hamleyi “adaletsiz, haksız ve mantıksız” olarak nitelendirdi ve ulusal çıkarlarını koruma sözü verdi.
Brezilya’ya da yüzde 50 tarife uygulanacak
Brezilya'nın ABD'ye ihracatı da yüzde 50 gümrük vergisiyle karşı karşıya. Trump, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'yı ABD teknoloji firmalarına haksız yere saldırmakla suçladıktan ve eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro'nun darbe girişiminde bulunduğu iddiasıyla yargılanmasını "cadı avı" olarak nitelendirdikten sonra bu vergiyi uygulamaya karar verdi.
Trump’ın yeni tarifeleri en fazla Güney Doğu Asya ülkelerini etkiledi
Batı medyasında yer alan haberlere göre, Trump'ın ticaret politikaları, ABD'ye adaletsiz davrandığını düşündüğü küresel ticaret sistemini yeniden şekillendirmeyi amaçlıyor. Buna göre, Güney Doğu Asya'daki ihracata bağımlı ekonomiler, yeni gümrük vergilerinden en çok etkilenenler arasında yer aldı. Üretim odaklı Laos ve Myanmar, yüzde 40 ile en yüksek vergilerden bazılarıyla karşı karşıya kaldı. Bazı uzmanlar, Trump'ın Çin ile yakın ticari bağları olan ülkeleri hedef almış gibi göründüğünü söyledi.
ABD ve Çin ise 12 Ağustos'ta sona erecek olan 90 günlük gümrük vergisi duraklamasının uzatılması konusunda anlaşmaya varmaya çalışırken bir dizi görüşme gerçekleştirdi.
Washington'un, Asya'daki önemli müttefiklerinden Tayvan'a ise yüzde 20 gümrük vergisi getirildi. Başkan Lai Ching-te, bu oranın “geçici” olduğunu ve ABD ile görüşmelerin hala devam ettiğini kaydetti.
Öte yandan Asya'daki borsalar, bugün bu haberi olumlu karşıladı. Japonya, Hong Kong, Güney Kore ve Çin anakarasındaki başlıca hisse senedi endeksleri biraz yükselirken, Hindistan ve Avustralya'daki piyasalar düştü.
Kanada-Meksika-ABD ticaret anlaşması müzakereleri devam ediyor
Trump, geçen hafta Kanada'ya uygulanan gümrük vergisi oranını yüzde 25'ten yüzde 35'e çıkararak, ülkenin ABD sınırından fentanil ve diğer uyuşturucu akışını engellemede “iş birliği yapmadığını” söyledi. Kanada hükümeti ise uyuşturucu çetelerini çökerttiklerini savundu. Ancak Kanada'nın ABD'ye yaptığı ihracatın çoğu, mevcut bir ticaret anlaşması olan ABD-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA) nedeniyle ithalat vergisinden kurtulacak. Bu ticaret anlaşması için müzakereler devam ederken Meksika'ya uygulanan yüksek gümrük vergileri 90 gün daha durduruldu.
Trump, teknoloji teknoloji firmalarını ABD’de üretim yapmaya zorlayor
Trump ayrıca, teknoloji firmalarını ABD’de üretim yapmaya zorlayarak, yabancı yapımı bilgisayar çiplerine yüzde 100 gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulundu. Bu açıklama, Apple’ın Beyaz Saray’dan gelen baskıların ardından üretiminin daha büyük bir kısmını ABD’ye taşıma sözü vermesi ve 100 milyar dolarlık yeni bir yatırım duyurusu yapmasıyla aynı döneme denk geldi.
Trump, dün yaptığı açıklamada, yabancı yapımı yarı iletkenlere yüzde 100 gümrük vergisi getireceğini duyurdu. ABD medyasında yer alan haberlere göre, ABD'de halihazırda büyük yatırımlar yapmış olan önde gelen çip üreticilerinin bu yeni tarifeden muaf tutulacağı anlaşılıyor. Tayvan ve Güney Kore hükümet yetkilileri, yaptıkları ayrı açıklamalarda TSMC, SK Hynix ve Samsung'un söz konusu vergiden etkilenmeyeceğini belirtti.
Büyük ekonomiler ABD ile anlaştı
Aralarında İngiltere, Japonya ve Güney Kore'nin de bulunduğu bazı büyük ekonomiler, Trump'ın nisan ayında belirttiğinden daha düşük gümrük vergileri almak üzere anlaşmalara varmış durumda. Avrupa Birliği (AB) de Washington ile Brüksel'in ticaret bloğundan gelen mallara yüzde 15 gümrük vergisi uygulamayı kabul ettiği bir çerçeve anlaşma imzaladı.
