İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına karşı çıkan 30 ülkenin temsilcileri, 15-16 Temmuz tarihlerinde Kolombiya’nın başkenti Bogota’da bir araya geldi. Türkiye, Dışişleri Bakan Yardımcısı Zeki Levent Gümrükçü tarafından temsil edildi. Toplantıda İsrail’e karşı alınabilecek önlemler masaya yatırıldı ve 6 maddelik bir Ortak Bildiri yayınlandı.
Türkiye’nin Ortak Bildiri’ye katılımı ve şerhi
Türkiye’nin Ortak Bildiri’ye katılımıyla ilgili kamuoyunda “katılmadı” yönünde iddialar ortaya çıktı. Dışişleri Bakanlığı ise yaptığı açıklamada, bildiride yer alan bazı tedbirlerin uluslararası hukuki yükümlülükler nedeniyle kurumlar arası koordinasyon gerektirdiğini belirtti. Bakanlık ayrıca, bildirideki önlemlerin büyük bölümünün halihazırda Türkiye tarafından uygulandığını vurguladı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise 25 Temmuz’daki açıklamasında, bildiride Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne (UNCLOS) yapılan atıf nedeniyle Türkiye’nin tam katılımda çekinceleri olduğunu ifade etti.
Bildiride UNCLOS atıfları ve Türkiye’nin şerhi
Ortak Bildirinin 2. ve 3. maddelerinde UNCLOS’a atıf yapılmakta; gemilerin İsrail’e silah ve askeri malzeme taşımasının önlenmesi gibi tedbirler öngörülmektedir. Türkiye, bu maddelere şerh koyarak bildiriyi imzaladı ve “Türkiye’nin bu bildiride yer alan UNCLOS’a ilişkin tutumunda değişiklik olmayacağı”nu açıkladı.
Bildiri içeriği ve uluslararası mutabakat
Bildiri, cezasızlık döneminin sona erdirilmesi, uluslararası hukukun uygulanması ve acil ateşkes çağrısı gibi önemli hususları içeriyor. Türkiye, bildiriye katılan 13 ülke arasında yer almakla birlikte, bildirinin son imza tarihini 30 Eylül olarak belirledi. Diğer ülkelerin de katılımı için çalışmalar sürüyor.
Siyaset arenasındaki tartışmalar
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Türkiye’nin bildiriyi tam anlamıyla imzalamamasını eleştirerek, Dışişleri Bakanlığı’nın yaklaşımını sert sözlerle gündeme taşıdı. Özel, iktidarın İsrail’e yönelik yeterli tavır alamadığını savundu ve eleştirilerini sosyal medya üzerinden sürdürdü.
