Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, fındıkta yaşanan son gelişmelere ilişkin görüntülü açıklama yaptı. FAO 2020 verilerine göre Türkiye’nin, dünya fındık üretiminin yüzde 62’sini ve ihracatının yüzde 61’ini tek başına gerçekleştiren ‘lider ülke’ konumunda olduğunu belirten Bayraktar, “Bu liderlik yaklaşık 500 bin üreticinin emeğiyle gerçekleşiyor” dedi. “Fındığın serbest piyasadaki fiyatını tekelci firma ve ona bağlı alıcılar belirliyor. Bu nedenle ülkemizin ihracat geliri artmıyor, aksine azalıyor” değerlendirmesinde bulunan Bayraktar, şu bilgileri paylaştı: “2021 yılında 344 bin ton fındık ihraç edildi ve 2 milyar 260 milyon dolarlık bir değer yaratıldı. Fındığın tonu 6 bin 569 dolardan ihraç edildi. 2020 yılına baktığımızda, 281 bin ton fındık ihracı karşılığında 1 milyar 945 milyon dolar döviz geliri elde edilirken fındığın tonu 6 bin 921 dolara ihraç edildi. 2015 yılında ise 240 bin ton fındık ihracatı yapıldığında 2 milyar 887 milyon dolarlık bir gelir sağlandı ve fındığın tonu 12 bin 29 dolara ihraç edildi. Görüldüğü üzere her ne kadar miktar artsa da gelir düşüyor.” 'FERRERO KENDİSİYLE İŞBİRLİĞİ YAPMAYANI PİYASADAN ÇEKİLMEYE ZORLUYOR' Bayraktar, Türkiye’nin 2021 yılı tarımsal ihracat değeri 25 milyar dolar olduğunun ve fındığın tek başına tarımsal ihracatın yüzde 11’ini karşıladığının altını çizerek, buna rağmen fındığa gereken önemin verilmediğini vurguladı. İtalyan şirket Ferrero’nun fındık alım fiyatını Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) açıklamış olduğu fiyatın [53-51 lira] gerisinde, kilogram başına 48 ve 49 lira olarak belirlediğini kaydeden Bayraktar, buradaki sömürüye dikkat çekti. “Yabancı bir firma yatırım yapma bahanesiyle ülkemize geliyor ve fabrika kurup, üretim yapıyor” diyen Bayraktar, Ferrero’nun görevi olmaksızın piyasaya müdahale ettiğini ve kendine kartel yapı oluşturduğunu dile getirdi. Bayraktar, İtalyan firmanın kendisi ile işbirliği yapan tüccardan fındık aldığını, işbirliği yapmayanı ise kendince cezalandırarak piyasadan çekilmeye zorladığını ifade etti. Bayraktar, “TMO fiyatına ürün alan adil ve dürüst fındık tüccarımızın, bu yabancı firma paydaşları tarafından ve tekelci firmalarla işbirliği yapmadığı sürece, satın aldığı fındıkların ihracatçılar tarafından alınmayacağı şeklinde tehdit edildiği yönünde bölge odalarımızdan bilgiler de geliyor. Bu durum apaçık tekelciliktir; bu yolla sadece tüccar değil, üreticimiz de mağdur ediliyor” dedi. “Fındığın değerini korumak milli bir görevdir. Ferrero firmasının piyasaya yaptığı baskılara dur denmesi gerekiyor” mesajı veren Bayraktar, Rekabet Kurumu’nu da göreve çağırarak şunları söyledi: 'BU AÇIKÇA DEVLETE MEYDAN OKUMAKTIR' “Önce piyasada işbirlikçileri vasıtasıyla oluşturduğu 43 liralık fiyatın değişmemesi için alım yaptığı işbirlikçi sayısını azaltarak, sanki piyasada değilmiş görünümü vererek sadece kendi satıcılarına yöneliyor. Bu tekelci firmayla işbirlikçileri ‘Ben sizin piyasanızı tanımam, sizin ülkenizde kendi piyasamı oluştururum’ diyor. Bu açıkça devlete meydan okumaktır. Geçen sene ucuza kapattıkları fındıktan kurun artmasıyla birlikte büyük paralar kazanan bu tekeller, bu sene de TMO’nun altında bir fiyatla üreticinin malını alıp kurdaki artışlarla birlikte fındıktan büyük kazançlar elde etmeyi hedefliyor. Ayrıca buna karşı çıkan tüccar, sanayici, ihracatçı kim varsa onları yok etmeye çalışıyor. Bu yıl da, Ferrero bu manipülasyonu piyasada kendine bağlı alıcılar vasıtasıyla yapıyor. Sadece alivre bağlantı yaptığı üreticilerin değil, fındığını toplayıp yaşadığı şehre geri dönmeye çalışan üreticilerin de fındığını yüksek rutubet, düşük randıman, çürük ve fazla gibi çeşitli bahaneler öne sürerek en düşük fiyattan almaya çalışıyor. Bu açıkça üreticilerimizin emeğinin sömürülmesidir.” 'FİSKOBİRLİK PİYASAYA GİRMELİ' “Devlet millet işbirliğiyle devlete hodri meydan çeken bu tekelleri kırmalıyız. Devlet Fiskobirlik’le işbirliği içerisinde ürünün tamamını alacağını kararlı bir şekilde ifade ederek, güçlü bir şekilde piyasaya girmeli, bu oyunu bozmalı ve tekelleşmeyi yok etmelidir. Yerli tüccarımızın, ihracatçımızın, manavımızın, çiftçimizin önünü açmalı… Tekellerin değil, ülkemizin kazanması sağlanmalıdır. Fındık işlenip çikolata, şekerleme ve gıda ürünlerine dönüştüğünde dünyada onlarca milyar dolarlık bir ekonomik değer yaratıyor. Ancak Türkiye, bu ekonomik değerden sadece yaklaşık 2,5 milyar dolarlık bir pay alıyor. Fındığın katma değerini ülkemiz değil, Ferrero kazanıyor. Yıllardır alışılagelen iç fındık ihracatını bir kenara bırakma vakti geldi. Buradan Karadeniz bölgemizdeki il ve ilçe belediyelerine seslenmek istiyorum: Sahip olduğunuz araziler üzerine fındık depoları kurarak fındık üreticisine sahip çıkın. Bu sayede fiyat düşüşünü engelleyerek bölge ekonomisine daha fazla katkı sağladığınız gibi kırsal ve genç nüfusu da yerinde tutmuş olacaksınız.”