Son iki yılda, 10 ülkeden dokuzu BM'nin İnsani Gelişme Endeksi'nde geriye gitti. Covid-19, Ukrayna'daki savaş ve iklim değişikliğinin etkisi, küresel kalkınmayı tersine çevirmekteki sebepler olarak gösteriliyor.
30 YILLIK EĞİLİM TERSİNE DÖNDÜ
İnsani Gelişme Endeksi, 1990 yılında bir refah ölçüsü olarak GSYİH'nın ötesine bakma çabasıyla başlatıldı. İsviçre, bu yıl 84 yıllık yaşam beklentisi, eğitimde harcanan ortalama 16.5 yıl ve 66 bin dolarlık ortalama maaş ile endeksin başında yer alıyor. Ölçeğin diğer ucunda, ortalama yaşam süresinin 55 olduğu Güney Sudan var, insanlar okulda ortalama sadece 5.5 yıl geçiriyor ve yılda 768 dolar kazanıyor.
Endekse dahil edilen 191 ülkenin çoğunda, özellikle yaşam beklentisinde yaşanan gerilemeler, kalkınma seviyelerini 2016 yılındaki seviyelere indirerek 30 yıllık bir eğilimi tersine çevirdi. Örneğin ABD'de tahmini yaşam süresi 2019'dan bu yana iki yıldan fazla düştü. Diğer ülkelerde düşüş çok daha yüksek.
BÖYLESİ GÖRÜLMEDİ
Endeksin yayınlanmasından bu yana geçen yıllar boyunca birçok ülke krizlerle karşı karşıya kaldı ve geriye gitti, ancak küresel eğilim sürekli olarak yukarı doğru hareket etti. Geçen yıl, hesaplamalar başladığından bu yana endeks genel olarak ilk kez düştü ve bu yılki sonuçlar bu düşüş eğilimini sağlamlaştırdı. (BBC)
