Muğla’ya bağlı Marmaris'te otel işletmecisi olan Mustafa Deliveli, kasabanın turizm işini batırabileceğinden korktuğu bir yaza hazırlanıyor.Sezonun "en önemli aylarından" biri olan ve odalarının normalde dolu olduğu haziran ayı için Deliveli Emre Otel'de rezervasyonlar yüzde 15 seviyesinde. Ancak baharda ülkeyi vuran corona virüs dalgası, Türkiye'nin en büyük üç turizm pazarı olan Rusya, Almanya ve İngiltere'yi ağır seyahat kısıtlamaları uygulamaya itti ve bu, milyonlarca iş ve döviz sağlayan bir sektörü tehdit ediyor. Personelinin üçte birini izne çıkaran ve maliyetleri düşürmek için otelin yarısını kapatan Deliveli, "Yıllardır turizmde krizlerden payımıza düşeni aldık ama bu eşi benzeri görülmemiş bir durum. Geçen yıl başımızı suyun üzerinde tuttuk ve bu sezon için büyük umutlarımız vardı. Büyük bir hayal kırıklığı oldu” dedi. MART’TAKİ HAMLE TURİSTE MECBUR BIRAKTI Turizmdeki bir çöküş, ekonominin geneline yansıyacaktır. Türkiye, dış borcunu ve gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 5'ine denk gelen cari açığı finanse etmek için turistlerden gelen döviz girişlerine ve para birimini desteklemek için tükenen rezervlerini yeniden stoklamaya güveniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mart ayında Merkez Bankası başkanını görevden alması ve yabancı yatırımcıları net 1.8 milyar dolarlık Türk hisse senedi ve tahvillerini boşaltmaya sevk etmesinden bu yana turistlerden gelecek nakit akışı daha da kritik hale geldi. Ziyaretçileri cezbetmek amacıyla Erdoğan, pandemiyi engellemek için Mayıs ayının büyük bir bölümünde ülke çapında sokağa çıkma yasağı emri verdi. Çoğu ziyaretçi, virüsü tespit etmek için PCR testlerinden muaf tutuluyor ve hükümetin “güvenli turizm” programı, turizm çalışanlarının aşılanmasına öncelik verdi ve katı hijyen standartlarına uyan 10 bin otel ve diğer işletmecilere sertifika verildi. Türkiye, coronavirüs salgını öncesinde dünyanın en çok ziyaret edilen altıncı destinasyonuydu ve 2019'da 52 milyon turist ve 35 milyar dolar gelir elde etti. Pandemi geçen yıl küresel turizmi büyük ölçüde azaltırken, Türkiye'nin ziyaretçi sayısı ve gelir 2020'de bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 70 düştü. ‘’EKONOMİDEKİ BASKIYI HAFİFLETİR’’ Turizm Bakanlığı 2021'de 30 milyon turist ve 23 milyar dolar gelir hedeflemişti, ancak ilk dört ayda geçen yılın aynı dönemine göre üçte bir daha az turist gelmesiyle bu hedef ulaşılması zor bir hale geldi. Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy FT'ye verdiği demeçte, "Salgın sayılarda iniş çıkışlara neden oldu ancak turizm Türkiye'nin ödemeler dengesindeki ciddi konumunu koruyor ve 2 milyon iş sağlıyor" dedi. Hem doğrudan hem de dolaylı olarak turizm, pandemi öncesinde GSYİH'nın yüzde 13'ünü oluşturuyordu. İstanbul'daki Avrupa Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası'ndan bir ekonomist olan Roger Kelly, bu yıl anlamlı bir toparlanma olmazsa, 2021'de ekonomik büyümenin bir puana kadar düşebileceğini söyledi. Turizmden elde edilen gelir, Türkiye'nin ticaret açığını da azaltıyor ve Erdoğan'ın merkez bankasına faiz oranlarını düşürme baskısının çift haneli enflasyonu körüklediğine dair endişelerin artmasıyla bu yıl yüzde 14 değer kaybeden liranın temelini oluşturuyor. Kelly, "Turizm canlanırsa Türkiye'de işler çok daha kolaylaşır. Olmazsa, ekonominin mücadele ettiği bir yıl daha demektir. Turizm, sihirli bir değnek değil ama Türkiye ekonomisi üzerindeki baskıyı büyük ölçüde hafifletecek” dedi. İNGİLTERE’DEN REZERVASYON YOK Deliveli, Marmaris'te Mayıs ayı sonlarında 10 otelden dokuzunun kapalı kaldığını söyledi. Çoğu, 2020 çöküşünden kredi veya maliyet düşürme yoluyla kurtulduğunu söyleyen işletmeci, “şimdi ödeme zamanı ve işler geçen yılki gibi gelişirse, birçok firma iflas edecek veya satmak zorunda kalacak” dedi. 2019'da yaklaşık 2,6 milyon İngiliz Türkiye'ye seyahat etti ve genellikle Deliveli'nin konuklarının yaklaşık yarısını oluşturdu. Birleşik Krallık hükümeti ülkeden gelenlerin bir karantina otelinde kalmasını ve masrafları kendisine ait olmak üzere bir PCR testi yaptırmasını gerektirdiğinden bu sezon İngiltere'den tek bir rezervasyon bile almadı. ESKİ BAKAN: VİRÜS YÖNETİMİNDEKİ BAŞARISIZLIK YÜZÜNDEN 2019'da Türkiye'ye 5 milyon turist gönderen Almanya, geri dönenlerin aşı olmaları veya testleri negatif çıkmaları durumunda artık karantinaya almalarına gerek olmadığını söyledi. Türkiye'nin en büyük turist kaynağı olan Rusya, iki ülke arasındaki çoğu uçuş yasağını 21 Haziran'a kadar uzattı. Ersoy, "Hava trafiği yeniden açıldığında Türkiye acele edecek çünkü misafirler rezervasyonları iptal etmiyor, erteliyor" dedi. Ancak eski bir turizm bakanı olan Bahattin Yücel, bu sezonun "geçen yıldan daha iyi olması için çok geç olduğunu ve bunu coronavirüs yönetiminde başarı eksikliğine bağlamamız gerektiğini" söyledi.