İsrail ordusu Gazze'yi bombalıyor, diğer yandan hava savunma sistemi olan Demir Kubbe’yle Hamas’ın İsrail topraklarına fırlattığı roketleri düşürüyor. Demir Kubbe anti-füze sistemi, geçtiğimiz hafta Batı medyasında büyük övgüler aldı. ÖLÜ SAYISI ÇOK DAHA YÜKSEK OLABİLİRDİ Yaşanan son çatışmalar başladığından beri, Filistinli gruplar İsrail'e en az 2 bin 800 roket fırlattı ve İsrail, şu ana kadar çatışmada 10 kişinin öldüğünü bildirdi. İsrail’in Gazze sınırı yakınlarında bir tanksavar füzesi tarafından öldürülen bir asker dışında, tüm ölümlerin roketlerden kaynaklandığı düşünülüyor. Anti-füze sisteminin savunucuları, bu sistem olmasaydı İsrail'in ölü sayısının çok daha yüksek olacağını söylüyorlar. Aşağıda, Demir Kubbe'nin nasıl çalıştığına bir göz atacağız ve İsrail’in birincil hava savunma sistemiyle ilgili bazı soruları yanıtlayacağız. Demir Kubbe nasıl çalışır? Demir Kubbe, füze önleyici füzeler ve radar teknolojisi kullanarak çalışan bir füze karşıtı savunma sistemidir. Füzeleri önleme sürecini özetlemek gerekirse, radar, roket gibi gelen bir nesneyi algılar; bu bilgi işlenir ve nesnenin uçuş yolunun hızı ve yörüngesi hakkındaki bilgileri kullanan ve görev yükünü nesneye yakın bir yerde patlatarak onu yok eder. Atmosferik koşullar ve hava durumu gibi diğer değişkenler de füzeler fırlatılmadan önce hesaba katılıyor. Bu anlamda Demir Kubbe, ABD yapımı Patriot sistemi ve Rus yapımı S-400 gibi füze savunma sistemlerine benziyor. Ancak menzil ve indirebilecekleri nesnelerin türü açısından farklılık gösterirler. Demir Kubbe dört ila 70 km uzaktan gelen tehditleri algılayabilirken, S-400’ler 400 kilometreye kadar menzile sahip, ancak 40 kilometreden algılamaya başlar. Bu nedenle Demir Kubbe, hem karada hem de denizde daha kısa menzilli tehditler için uzmanlaşmıştır. Demir Kubbeyi kim geliştirdi? Anti-füze sistemi, Demir Kubbe'yi "her türlü hava koşuluna uygun" uygun maliyetli bir önleme aracı olarak pazarlayan İsrailli silah üreticisi Rafael tarafından geliştirildi. Rafael, İsrail’in önde gelen silah üreticilerinden biridir ve İsrail Savunma Bakanlığı ile yakın işbirliği içinde çalışarak gözetleme araçları ve tanksavar silahları gibi diğer askeri sistemler üretiyor. İsrail içinde geliştirilirken, ABD, Demir Kubbe programının kilit destekçisi oldu. 2011'de eski ABD Başkanı Barack Obama, sistem için pil üretmesi için İsrail'e 200 milyon dolardan fazla kaynak sağladı. Demir Kubbe'nin yakalama oranı nedir? İsrail, Demir Kubbe için yakalama oranının yüzde 90 civarında olduğunu iddia ederken, bazı uzmanlar bu rakamın yüzde 80'e olduğunu savunuyor. Yukarıda bahsedilen 2 bin 800 roketi referans olarak alırsak, neredeyse 560 roketin kubbeyi geçtiği anlamına gelir. Bu noktada, roketin kalitesi ve hedeflemesinin doğruluğu etken olur. Gazze'den atılan birçok roket güdümsüz olduğundan, çoğu minimum hasara neden oluyor, ancak İsrail ölümlerinin de onayladığı gibi, evrensel durum böyle değil. Bununla birlikte, tüm araştırmacılar İsrail'in Demir Kubbe’nin savaştaki başarısı hakkındaki verileriyle ön plana çıktığına inanmıyor. 2014 Gazze Savaşı'nın ardından, MIT bilim adamı Theodore Postol, Demir Kubbe için gerçek başarılı durdurma oranının yüzde beş kadar düşük olabileceğini öne sürdü. Postol, çoğu durumda başarılı bir müdahale olarak kabul edilen, sistemin füzelerinin gelen nesneleri etkilediğini ancak taşıdıkları yükü yok etmediğini açıkladı. Sistemi çalıştırmanın riskleri var mı? Eski İsrail askerleri, Nisan 2021'de İsrail Savunma Bakanlığı'na karşı, Demir Kubbe'de geçirdikleri zaman nedeniyle kansere yakalandıklarını iddia ederek toplu dava açtı. Askerler sisteme "ekmek kızartma makinesi" takma adını vermişler ve sistemin radarlarına maruz kalmayı mikrodalga içinde bulunan radyasyona maruz kalmakla karşılaştırmışlardı. Eski Demir Kubbe operatörü Jonathan Haimovich, "Bir radarın yakınındayken, kelimenin tam anlamıyla vücudunuzun içten dışa kaynadığını hissediyorsunuz ... Mikrodalgada yiyeceklere ne olduğunu hayal etmeye çalışırsanız, bu böyledir. Dalgalar halinde gelen ısıyı hissediyorsunuz" dedi. 20'li ve 30'lu yaşlarındaki en az 10 asker kanser teşhisinde Demir Kubbe’yi sorumlu tutuyor. İsrailli yetkililer, sistem ile kanser vakaları arasındaki herhangi bir bağlantıyı reddediyor.(Middle East Eye)