Merkez Bankası, daha uzun vadeli kredi alarak borcun daha kolay ödenebileceğini belirtirken, yapılandırma sonunda ödenecek toplam paranın ne kadar arttığına ise değinmedi. Yapılan analizler, yapılandırma sonucunda borçların neredeyse ikiye katlandığını ortaya koydu.
Türkiye'de 2025 yılında enflasyonun altında belirlenen asgari ücret zammı ve ara zam yapılmaması, halkın büyük bir kesimini ciddi geçim sıkıntısına sürükledi. Haziran 2025 itibarıyla 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı, asgari ücreti 4 bin TL aşarak 26 bin 115 liraya yükselmiş durumda. Bu koşullarda yurttaşlar, kredi kartı borçlarını ve daha önce aldıkları kredileri ödemekte zorlanıyor. Yüksek enflasyon karşısında alım gücü düşerken, yüksek faizler de vatandaşın belini büküyor.
Yaşanan bu geçim sorununa karşın TCMB, yurttaşlara borcunu ödeyebilmesi için vadesini uzatmasını, yani borcunu yapılandırmasını öneren bir video ile 'destek' vermeye çalıştı.
48 aylık yapılandırma örneği ve gözden kaçan detaylar
TCMB'nin videosunda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) bireysel kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçlarına 48 aya kadar yapılandırma imkânı tanıdığı vurgulandı. Videoda şu ifadelere yer verildi:
"Peki yapılandırma ne demek? Ne avantaj sağlıyor? Kredi yapılandırma, kredi borçlarının daha uygun koşullarda yeniden düzenlenmesine olanak veriyor. Yapılandırma, kredi borçlarının daha ödenebilir taksitlere bölünmesi anlamına geliyor. 250 bin TL kredi kartı borcunuz olduğunu düşünelim. Borcu yapılandırmadan önce faiz oranını yüzde 4,75, vadeyi de 12 ay varsayalım. Bu durumda aylık taksitiniz 30 bin 100 TL’ydi. Yapılandırma sonrasında ise faiz oranı yüzde 3,11’e indi, vade 48 aya uzadı. Böylece aylık taksitiniz 11 bin 800 TL’ye düştü. Yani borcunuzu daha düşük taksitlerle geri ödüyorsunuz."
Banka, bu hesaplamada 30 bin 100 TL ve 11 bin 800 TL gibi yuvarlanmış ifadeler kullanırken, kuruş detaylarını (6 TL ve 80 TL'lik küsuratlar) videonun ana metninde ve seslendirmesinde atlaması dikkat çekti. Örnek hesaplamada 250 bin TL borç için 12 ay vadeye yüzde 4,75, 48 ay vadeye ise yüzde 3,11 faiz oranı uygulandı.
Borçlar neredeyse ikiye katlandı: 208 bin TL'lik fark!
Asıl dikkat çekici nokta ise videoda toplam ödenecek tutara yer verilmemesi oldu. Yapılan detaylı hesaplamaya göre:
-
12 ayda borç ödemesi yapanlar: Aylık 30 bin 106 TL ödeyerek toplamda 361 bin 272 TL ile borcunu kapatabiliyor.
-
Borcunu yapılandırarak 48 ayda ödeyenler: Aylık 11 bin 880 TL ödeme ile toplamda 570 bin 240 TL ödeyerek borcunu tamamlıyor.
Bu iki senaryo arasındaki 208 bin 968 liralık farka TCMB'nin videosunda değinilmedi. Bu fark, 250 bin liralık borcu neredeyse katlayarak yüzde 83,58 oranında artırdı.
Merkez Bankası'nın bu "destek" videosu, düşük aylık taksitlerin cazibesi arkasındaki toplam maliyet artışını göz ardı etmesi nedeniyle eleştirilere yol açtı. Borç yapılandırmayı düşünen vatandaşların, düşük aylık taksitlerin yanı sıra toplam geri ödeme tutarını da göz önünde bulundurmaları büyük önem taşıyor.
Bu durum karşısında bankaların borç yapılandırma açıklamalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
