Kurda yaşanan hareketlenmelerle başlayan kira fiyatlarındaki artış 2020 yılında pandemi ile yükselişe geçmişti. Son olarak yaşan depremlerin ardından göç eden insanlarla birlikte kira fiyatları tekrar uçuşa geçti.
1 milyon insanın batıya doğru göçü ile birlikte pek çok şehirde kiralık konut fiyatlarında yüzde 50'yi aşan, satılık konutlarda ise 50 bin liradan 600 bin liraya kadar ulaşan yükselişler görülüyor.
Emlak değerleme şirketi Endeksa’nın yayımladığı rapora göre Türkiye'de Ocak 2023 sonu itibarıyla konutların kiraları bir önceki yıla göre yüzde 176.53 artış gösterdi ve Türkiye genelinde en fazla değer kazanan iller sırasıyla Antalya, Karabük, Denizli, Hakkari, Trabzon oldu.
Dünya gazetesinin haberine göre emlak uzmanları kira fiyatlarındaki yükselişin devam edeceğini ön görüyor. Emlak ve Yatırım Danışmanı Mert Başaran ise büyük şehirlerinde fiyatların uçacağını belirtiyor. Başaran, “Sadece İstanbul değil bütün büyük şehirlerde fiyatlar uçacak. Çünkü ülkenin yüzde 15’i yıkıldı. Herkesin ihtiyacı olacak o bölgede. Parası olmayan ya da orta derece olanlar büyük şehirlerin varoşlarında ev isteyecek. Parası çok olanlar da büyük şehirlerde iyi yerlerde isteyecek. Dolayısıyla her yere ciddi şekilde bir talep olacak. Türkiye genelinde bu da fiyatları maalesef artıracak” dedi.
'ŞU AN İNSANLAR BİR KORKUYLA BELKİ EV ALMAK İSTEMEYECEK'
Depremin yaşandığı çevre illerdeki fiyat artışına dikkat çeken Başaran, “Mersin’de kiralıklar uçtu. Göç hareketliliğinin yaşandığı tüm illerde fiyatlar yükseliyor. Her yerde İstanbul'da da aynı şekilde uçacak. İnsanlar şu an bir korkuyla belki ev almak istemeyecekler. Özellikle kiralarda barınma ihtiyacı inanılmaz olacağı için çok artacak” diye konuştu.
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen, Türkiye’de kira fiyatlarında yaşanan artışın da bölgesel cari kira değerlerinin belirlenmesi ve değer haritalarının oluşturulması gerektiğini söylüyor.
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Av. Ali Yüksel de "Semtlerin, sokakların ve binaların emlak vergisi ve değerli konut vergisi belirlendiğine göre, kira sınırlamasına ilişkin bir sınıflandırma da yapılabilir. Burada sosyal konutlar, orta konutlar ve lüks konutlar ile yazlıkları da ayrı sınıflandırmaya tabi tutmak gözetilebilecektir” ifadelerini kullandı.
Dünyada kira kontrolü uygulayan ülkeler ise şöyle: Avusturya, İngiltere, İtalya, Hollanda, Danimarka, Malta, ABD.
Türkiye için 'Avusturya modeli'nin uygun olabileceği ileri sürülüyor. Avusturya’da 1981 yılında çıkarılan bir kira kontrolü kanunu ile taşınmaz kira bedelleri sınırlandırılmıştır. Bu kanun ile apartman daireleri A, B, C ve D olmak üzere dört sınıfa ayrılmış ve (taşınmaz maliki ile kiracı arasında başka türlü bir anlaşma olmadığı sürece) her sınıfın metrekare fiyatı belli oranlarda sınırlandırılmıştır.
