Takvim yaprakları bir kez daha 30 Mart’ı gösterdi. 68 Kuşağı devrimci önderlerinin Tokat’ın Kızıldere köyünde katledilmesinin üzerinden 51 yıl geçti.
On’lar; Mahir Çayan, Hüdai Arıkan, Cihan Alptekin, Nihat Yılmaz, Ertan Saruhan, Ahmet Atasoy, Sinan Kazım Özüdoğru, Sabahattin Kurt, Ömer Ayna ve Saffet Alp. Halkın vicdanı, her zaman Kızıldere’de katledilen devrimcilerin yanında yer aldı. On’ların direnişi bugün de devrimci mücadeleye ışık tutuyor. On’ların en çok da Mahir Çayan için yazılmış birçok kitap mevcut.
İlki ve en ünlüsü Turhan Feyizoğlu’nun “Mahir, On'ların Öyküsü”. Feyizoğlu kitabın yazım süreci üzerine şunları söylüyor: “Mahir’in biyografisini hazırlamak elbette ki kolay olmadı. 91’de belge toplamaya başladığımda sonuçta binlerce sayfalık doküman-belge-araştırma okumam gerekeceğini ve yüzden fazla kaseti dolduracak röportajlar yapacağımı düşünmemiştim. İlk anda direkt bilgilere ulaşmakta zorluk çektim. Bunun en önemli nedeni, olayı bilen birinci elden tanıkların büyük çoğunluğunun sağ olmamasıdır. İkinci neden, devletin elinde bulunan belgelere (mahkeme tutanakları, ifadeler vb.) ulaşma güçlüğüdür. Ayrıca sanık avukatlarında olması gereken belgelerin önemli bir kısmı gözaltı-tutuklama-arama nedeniyle yok olup gitmiştir.”
Bir diğer akla gelen kitap Hüseyin Solgun’un kaleme aldığı ve Ayrıntı Yayınları tarafından yakın zamanda yayınlanan “Mahir Çayan, Kızıldere'den Önce 10 Ay”. İstanbul-Maltepe’de yaralı olarak yakalanmasından sonraki on ay, Mahir Çayan’ın çok zorlu Sıkıyönetim şartları altında tarihe müdahale ettiği on yıllara bedel bir dönemdir. Kendisi de Türkiye Devrimci Hareketi’nin önemli isimlerden birisi olan 78 kuşağı temsilcilerinden Hüseyin Solgun, işte tam da Mahir Çayan’ın 31 Mayıs 1971’de Maltepe’de (Hüseyin Cevahir’in katledildiği) yaralı olarak yakalanması ve hapse atılması ile 30 Mart 1972’de Kızıldere’de 9 yoldaşı ile birlikte katledilmesine dek geçen ateşten 10 Ay’a odaklanıyor.
Su Yayınevi etiketiyle yayınlanan ve Recep S. Tatar ile Ali Fuat Karaöz’ün birlikte yazdıkları “Mahir Çayan ve 68 Devrimci Kuşağı” adlı kitap için yazarları ise şunları anlatıyor: “Mahir Çayan’ın hayatı ile dokunduğu yakın dostlarını, yoldaşlarını, 68 döneminin ruhunu da vererek anlatmak elbette ki zor. Her biri ayrı bir kitap olabilecek, dönemin belli başlı kahramanlarını, (Mahir, Hüseyin, Deniz, Ulaş, Sinan…) olaylarını, (15-16 Haziran, 6. Filo, Kanlı Pazar, Boykotlar, İşgaller, Kızıldere…) kısa da olsa ele alarak 68 dönemine projektör tutmaya çalıştık. Her ne şekilde olursa olsun, böyle bir çaba içine girişince, tüm bunları olay merkezli olarak ele aldık.
Elbette ki olaylar bağlamında, özellikle sıkışık zamanlarda hızlı karar alma, direnç, azim, kararlılık, cesaret, devrimci dayanışma ruhu, kahramanların duruşlarını da yansıtıyor. Onların kişiliğine, kimliğine dair çok şey anlatıyor.”
Kendisine örnek aldığı Che gibi eylem içinde hayatını kaybeden Mahir Çayan, hayal ettiği gibi devrimci marşlar ve sloganlar eşliğinde bir cenaze töreni ile gömülemedi. Ancak birkaç yıl sonra adı, Hüseyin Cevahir ve Ulaş Bardakçı ile birlikte binlerce kişinin katıldığı cenaze törenlerinde, mitinglerde, yürüyüşlerde, toplantılarda sloganlaşacak, mücadelesi ve Türkiye sol tarihinin canlı başvuru kaynakları arasında yer alan teorik yazıları ile tarihte yerini alacaktı…
